Экономикалық белсенді жастардың басым бөлігі Қазақстанның оңтүстігінде тұрады

Жаһандық дамудың келеңсіз экономикалық болжамдары жағдайында халықтың ең осал әлеуметтік топтарының бірі – жастардың жағдайын білу және ескеру аса маңызды. «Жастар» ғылыми-зерттеу орталығының зерттеуі, жас қазақстандықтардың қажеттіліктері өзгеріссіз екенін атап көрсетеді. Олар әлеуметтенудің күнделікті мәселелеріне алаңдаушылық білдіруде: білім алу, жұмыс, баспана. Нәтижесінде бұл мемлекеттен қолдау көрсетуге негізгі сұраныстарды қалыптастырады.

Жұмыспен қамту құрылымында, ресми статистикалық мәліметтерге сәйкес, 2022 жылдың үшінші тоқсанында жастар арасында келесі сандық көрсеткіштер ұсынылған:

• Жұмыс күші – 1890,739 мың адам;
• Жұмыспен қамтылған – 1818,542 мың адам;
• Жұмыспен қамтылмаған – 72,2 мың адам.

Жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейі 3,8% деңгейінде қалып отыр.

Өңірлік тұрғыда экономикалық белсенді жастар негізінен еліміздің оңтүстігінде, атап айтқанда, Алматы (218 034 адам), Түркістан (168 041 адам), Алматы (162 227 адам) және Жамбыл (118 770 адам) облыстарында, сондай-ақ Астана (158770 адам) қаласында тұрады.

«Бүгінде Тәуелсіздік жылдарының ұрпағы еліміздің барлық азаматтарының тең жартысын құрайды. Бүгінгі балалар мен жастар 2050 жылдардағы Қазақстанның еңбек нарығын анықтайтын болады. Болашақта елдің әл-ауқаты олардың бәсекеге қабілеттілігіне байланысты», - Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың 15.01.2021 жылғы ҚР Парламентінің VII шақырылымының бірінші сессиясындағы сөзі.

Сапалық көрсеткіштерге келетін болсақ, 2022 жылдың басында жастар арасында:

• Жалдамалы қызметкерлер – 1565,12 мың адам;
• Өзін-өзі жұмыспен қамтығандар – 420,7 мың адам.

Жастар қызметтің негізгі бағыттары көптеген жылдар бойы дәстүрлі болып қала берді. Бұл көтерме және бөлшек сауда, ауыл шаруашылығы және білім беру. Бұл салалардағы жалақы әрқашан бәсекеге қабілетті бола бермейтінін айта кету маңызды. Нәтижесінде, «Қазақстан жастары – 2020» Ұлттық баяндамасында атап көрсетілгендей, Қазақстан жастарының табысы орташа айлық атаулы жалақыдан орта есеппен 1,5 есеге төмен.

Жалпы статистикалық деректер жастардың қазақстандық еңбек нарығында болуының тұрақты көрсеткіштері туралы айтады. Ал қолданыстағы талаптар мен еңбек жағдайлары жаһандық экономикалық нарықтың қазіргі сұраныстарына қаншалықты сәйкес келетіні маңызды мәселе.