Алғыс айту және рефлексия: жылды қалай және не үшін қорытындылау керек
Жарияланған күні:
Жаңа жыл – жаңа үміттер мен армандардың символы. Бірақ өткен 12 айдың нәтижелерін елеусіз қалдырмау маңызды. NUR.KZ мамандардан жыл қорытындысын не үшін шығару қажет екенін және оны дұрыс жасаудың жолдарын сұрады.
- Жыл қорытындысын шығару – адамның өз прогресін талдау, даму бағыттарын айқындау және жаңа мақсаттар қоюға көмектесетін маңызды процесс екенін сарапшылар атап өтеді.
- Жыл қорытындысын дұрыс шығару үшін жетістіктерді атап өту, қиындықтардан сабақ алу, ризашылық білдіру, мақсаттарды қайта қарау және рефлексия жасау ұсынылады.
- Жыл қорытындысын позитивті көңіл-күймен аяқтау маңызды, бұл жаңа жылға оптимизммен қадам басуға және тұрақты дамуға ықпал етеді.
Жыл қорытындысын не үшін шығару керек?
Адамдар Жаңа жылдан жаңа өмір бастауға бейім: темекіні тастау, салмақ тастау, жұмыс орнын ауыстыру, үй салуды бастау немесе жаңа жобаларға кірісу. Көптеген жоспар жылдың басына ауыстырылып, бұл жаңа кезеңге сай келетіндей көрінеді. Алайда көпшілік жыл қорытындысын шығаруға назар аудара бермейді. Ал бұл – алға қарай жылжу үшін маңызды қадам.
Жыл қорытындысын шығарудың маңызын NUR.KZ-ке MFT онлайн бағдарламасының лицензияланған кәсіби кеңесшісі, клиникалық және консультативтік психология магистрі Шенелла Карунаратне түсіндіреді:
"Жыл қорытындысын шығару – өз прогресіңізді және кедергілеріңізді талдауға, болашақ мақсаттарыңызды қайта қарауға және жаңа жылды шабытпен бастауға керемет мүмкіндік. Мен мұны рефлексия мен өзін-өзі тануды жақсартудың құралы ретінде ұсынамын".
iTutor білім беру бөлімінің жетекшісі, Нью-Йорк қалалық университетінің қаржы және экономика профессоры Деннис Ширшиков жыл қорытындысын шығаруды саналы даму мен өзін-өзі тануға ықпал ететін стратегиялық тәжірибе деп есептейді:
"Кейінгі он екі айды саралай отырып, біз жетістіктеріміз, қиындықтарымыз және осы жолда үйренген сабақтарымыз туралы құнды білім аламыз. Бұл процесс тек жетістіктерді немесе сәтсіздіктерді бағалауда ғана емес, соларға әсер еткен терең себептерді түсінуде маңызды".
The Last Resort Recovery Center травматология және отбасы әл-ауқаты бөлімінің директоры, әлеуметтік жұмыс бойынша дипломы бар маман және сертификатталған этика кеңесшісі Бриана Сефчик өткен жылды талқылауға уақыт бөлуді келесідей пайдалы жаттығу деп қарастыруды ұсынады:
- Жеңістеріңізді тойлау;
- Қиындықтардан сабақ алу;
- Болашақта нені жүзеге асырғыңыз келетінін нақтылау.
NUR.KZ сарапшысы рефлексияның маңызын былай түсіндіреді:
"Жыл қорытындысын шығару – бұл тек өткенге көз жүгірту ғана емес, сонымен қатар өзін-өзі тануды дамыту және өсуге бағыт алу. Жыл қорытындысын шығара отырып, сіз белгілі бір заңдылықтарды байқай аласыз, қалған өкініштерді қайта өңдей аласыз және жаңа жылға қандай мақсатпен қадам басқыңыз келетінін нақты түсіне аласыз. Сонымен қатар бұл тоқтап, қаншалықты алға жылжығаныңызды мойындап, өз жетістіктеріңізді мақтан тұтуға тамаша мүмкіндік".
Жаңа нәрсені бастау үшін ескі істі аяқтау қажет: жыл қорытындысын қалай дұрыс шығару керек.
Бір істі жаңа парақтан бастау үшін бұрынғыны аяқтап, қателіктермен жұмыс жүргізу, өз мүмкіндіктеріңізді талдап, бағалау маңызды. Барон Мюнхгаузен ғана өзін батпақтан шашынан тартып шығара алады. Бірақ оған да мұндай қадам жасау үшін алдымен батпақта екенін түсіну, қиялын іске қосып, әрекет жоспарын құру және мақсатына жетуде табандылық таныту қажет болды.
Алға жылжу мен өсу үшін бұрын болған оқиғаларды талдап, олардың болашақ жетістіктерге негіз бола алатынын түсіну керек. Егер солай болса – бұл алға үлкен қадам. Егер жоқ болса, өткенге ризашылық білдіріп, оны тәжірибе мен сабақ ретінде қабылдап, шынымен жаңа парақтан бастаған дұрыс.
Жыл қорытындысын дұрыс шығару жолдары
Жыл қорытындысын қалай шығару керек? Бұл сұраққа Бриана Сефчик мынандай кеңес береді:
- Жеңістеріңізді тойлаңыз.
- Қиындықтар туралы ойлану.
- Ризашылықты тәжірибеге енгізу.
- Мақсаттарыңыз бен әдеттеріңізді қайта қарау.
- Рефлексияға арналған көмекші құралдарды пайдалану.
- Заңдылықтар мен басым тақырыптарды іздеу.
Жыл қорытындысын позитивті нотада аяқтау. Жетістігіңізді міндетті түрде атап өтіңіз.
Жеңістеріңізді тойлаңыз
Ең алдымен осы жылы неге қол жеткізгеніңізге назар аударыңыз. Жеңістер міндетті түрде үлкен болмауы мүмкін, деп түсіндіреді Бриана Сефчик. Олар жаңа әдетті қалыптастыру, қарым-қатынастарды нығайту немесе ыңғайлы аймақтан шығу сияқты қарапайым нәрселер болуы мүмкін. Осындай сәттерді еске алу өз-өзіңізге деген сенімділікті арттырады және жетістіктеріңізді айқындауға көмектеседі.
Шенелла Карунаратне алдымен позитивке назар аударып, содан кейін ғана жақсартуға болатын нәрселерді қарастыру маңызды екенін айтады.
Қиындықтар туралы ойлану
Әрбір жыл белгілі бір сынақтарды алып келеді, олар арқылы өсу жүзеге асады, деп атап өтеді Бриана Сефчик.
Өзіңізден сұраңыз:
- Ең қиын сәттер қандай болды және олар арқылы қандай сабақ алдым?
- Оларды қалай еңсердім және келесі жолы нені басқаша істер едім?
Шынайы түрде қиындықтарды мойындау әрі қарай айқындықпен және тұрақтылықпен жылжуға көмектеседі. Деннис Ширшиков маңызды оқиғаларды екі бағанға жазуды ұсынады — жетістіктер мен сәтсіздіктер. Бұл жасырын болып көрінген үрдістерді айқындауға көмектеседі.
Ризашылықты тәжірибеге енгізу
Ризашылық ойлау тәсілін өзгертудің күшті құралы, деп есептейді Бриана Сефчик:
- Өміріңізге қуаныш сыйлаған адамдарды, оқиғаларды және сәттерді ойлаңыз. Оларды жазып алыңыз, дауыстап айтыңыз немесе жақындарыңызбен бөлісіңіз.
- Тіпті қиын жылдарда да алғыс айтуға болатын нәрселер табуға болады.
Осы нәрселерге назар аудару жылды қанағаттанушылықпен аяқтауға және болашаққа оптимизммен қарауға мүмкіндік береді.
Мақсаттар мен әдеттерді қайта қарау
Биылғы жылы өзіңізге қойған мақсаттарыңыз бен ниеттеріңізге назар салыңыз, деп ұсынады Бриана Сефчик. Оларды қаншалықты жүзеге асырғаныңызды бағалаңыз. Егер қол жеткізе алмасаңыз, қандай кедергілер болғанын анықтап, шынайы түрде мойындаңыз.
Бұл процесс өзіңізді сынау үшін емес, не сәтті болғанын және неге болмағанын түсіну үшін маңызды. Егер барлық мақсаттарға жете алмасаңыз да, өткен жылдан үйренген нәрселеріңізді қолданып, жаңа жылға шынайы немесе шабыттандыратын мақсаттар қойыңыз.
Рефлексияға арналған көмекші құралдарды пайдалану
Кейде рефлексияны неден бастау керегін түсіну қиынға соғады, деп ескертеді Бриана Сефчик. Өзіңізге келесі сұрақтарды қойыңыз:
- Биылғы қандай нәрсемен мақтанамын?
- Маған ең көп қуаныш сыйлаған не болды?
- Қандай нәрсені басқаша жасағым келеді?
- Қандай сабақты үйреніп, оны болашақта қолданғым келеді?
Деннис Ширшиков әріптестерден, достардан немесе тәлімгерлерден пікір сұрауды ұсынады. Олар сіз байқамаған идеяларды ұсына алады және болжамдарыңызды сынға ала алады.
Заңдылықтар мен тақырыптарды іздеу
Жылға шолу жасай отырып, келесі жылы назар аударуға тұрарлық белгілі бір тақырыптарды немесе басымдықтарды анықтауға болады. Бұл өсу, байланыс немесе тұрақтылық жылы болуы мүмкін. Мұндай заңдылықтарды анықтау болашақ іс-әрекеттерге бағыт береді, деп түсіндіреді Бриана Сефчик.
Деннис Ширшиков өмірдің барлық аспектілерін — кәсіби және жеке өмірді ескерудің маңыздылығын атап өтеді. Баланс жалпы әл-ауқат пен тұрақты жетістікке жетудің кілті.
Жаңа жылға позитивті нотамен қадам басыңыз
Рефлексия жасап отырып, өз прогресіңізді атап өтуді ұмытпаңыз, деп еске салады Бриана Сефчик. Тіпті жыл мінсіз болмаса да, сіз өскеніңіз анық. Өзіңіздің тұрақтылығыңызды, жасаған қадамдарыңызды және өткен жылдағы ең жақсы қасиеттеріңізді мойындаңыз.
Жыл қорытындысын позитивті нотада аяқтау жаңа жылға жаңа бастама жасауға әсер етеді. Жыл қорытындысын шығару – бұл сын немесе өкініш үшін емес. Бұл өз жолыңызды бағалайтын, айқындық, ризашылық және мотивация әкелетін мүмкіндік.
Мақаланың түпнұсқасы: https://kaz.nur.kz/society/2206341-algys-aitu-zhane-refleksiia-zhyldy-qalai-zhane-ne-ushin-qorytyndylau-kerek/