Қант диабеті, гипертиреоз: тершеңдік ненің белгісі

Тершеңдік – бұл ағзаның қалыпты физиологиялық реакциясы, бірақ кейде ол денсаулық проблемасының белгісі болуы мүмкін. Көптеген адам тершеңдікті жай ғана қолайсыздық деп санайды, бірақ оның астарында кейде күрделі медициналық себептер жатады. Бұл мақалада біз тершеңдіктің негізгі себептерін, олардың денсаулыққа қалай әсер ететінін және мамандардың осы мәселеге қатысты кеңестерін қарастырамыз.

Тершеңдіктің негізгі себептері

Физиологиялық себептер:

• Жоғары температура және ылғалдық. Дененің салқындау механизмі ретінде тершеңдік ыстық ауа райында немесе жоғары физикалық белсенділік кезінде пайда болады.
• Стресс пен алаңдаушылық. Күшті эмоциялар, стресс және алаңдаушылық дененің симпатикалық жүйке жүйесін белсендіреді, бұл тершеңдікті тудырады.

Медициналық себептер:

• Гипергидроз. Бұл – шамадан тыс терлеу жағдайы, ол дененің кейбір бөліктерінде (қолтық, алақан, аяқ) немесе жалпы денеде пайда болуы мүмкін.
• Гипертиреоз. Қалқанша бездің шамадан тыс белсенділігі метаболизмді жылдамдатады, бұл тершеңдікке әкеледі.
• Қант диабеті. Қандағы қант деңгейінің ауытқуы да тершеңдікті тудыруы мүмкін.
• Менопауза. Әйелдерде менопауза кезінде гормоналды өзгерістер ыстықтық толқындары мен тершеңдікке әкеледі.

Дәрі-дәрмектердің жанама әсері:

• Кейбір дәрі-дәрмектердің, әсіресе антидепрессанттар, гипертензияға қарсы препараттар және гормоналды терапияның жанама әсері ретінде тершеңдік пайда болуы мүмкін.

Ал балалар арасындағы күшейтілген тершеңдік мына себептерге байланысты болады:

• жыныстық жетілу; жүйке жүйесінің бұзылуы;
• гипертиреоз (қалқанша безі тиреоидтық гормондарды шамадан тыс өндіру);
• жүрек-қан тамырлары патологиялары;
• суық тию және басқа инфекциялар;
• D дәруменінің жетіспеушілігі;
• артық салмақ;
• лимфатикалық диатез (лимфа түйіндерінің тұрақты ұлғаюы).

Мамандар не дейді?

1. Медициналық тексеру

• Егер тершеңдік сізге тұрақты түрде қолайсыздық тудырса немесе кенеттен пайда болса, дәрігерге қаралыңыз. Бұл гипергидроз, гипертиреоз немесе басқа да медициналық жағдайлардың бар-жоғын анықтауға көмектеседі.

2. Гигиена және күтім

• Күнделікті душ қабылдау, антибактериалды сабындарды пайдалану және киім-кешекті жиі ауыстыру тершеңдікті азайтуға көмектеседі.
• Табиғи материалдардан жасалған киімдерді кию, олар теріні демалтуға және терді сіңіруге көмектеседі.

3. Стресс менеджмент

• Медитация, йога немесе тыныс алу жаттығулары сияқты релаксация әдістері стрессті азайтып, тершеңдікті бақылауға көмектеседі.

4. Дәрігермен кеңесу

• Кейде дәрігер сізге арнайы антиперспиранттар, ионофорез, ботокс инъекциялары немесе тіпті хирургиялық емдеу әдістерін ұсына алады.

Алматы қаласындағы №4 қалалық емхананың салауатты өмір салты дәрігері Ұлбосын Әміркенованың айтуынша, гипергидроз ретінде де белгілі тершеңдік әртүрлі факторларға байланысты болуы мүмкін.

Мысалы кейбір адамдардың тер бездері белсендірек болып келеді, бұл басқаларға қарағанда көп терлеуге әкелуі мүмкін.

"Ыстық ауа райында немесе қоршаған ортаның ылғалдылығы жоғары болғанда, денеміз температураны реттеу үшін терлейді. Сонымен қатар жаттығулар мен физикалық жүктеме денені салқындату үшін тердің түзілуін арттырады", - деп түсіндірді дәрігер.

Ол қатты эмоционалды күйзелістер, толқу немесе стресс симпатикалық жүйке жүйесінің белсенуіне байланысты терлеуді тудыруы мүмкін екенін атап өтті. Сонымен қатар кейбір тағамдар, мысалы дәмдеуіштер, ащы тағамдар, кофеин, алкоголь және кейбір сусындар тер бездерін ынталандырып, тершеңдікке әкелуі мүмкін.

"Кейбір аурулар мен жағдайлар, мысалы, гипертиреоз (қалқанша безінің жоғары белсенділігі), диабет, инфекциялар, кейбір дәрі-дәрмектер немесе гормоналды бұзылулар тершеңдікпен байланысты болуы мүмкін. Тершеңдік денедегі гормондық өзгерістерге де байланысты болуы мүмкін, мысалы, жүктілік кезінде немесе менопауза кезеңінде", - деп қосты Ұлбосын Әміркенова.

Тершеңдік – бұл көптеген факторға байланысты пайда болатын құбылыс. Оны тек косметикалық мәселе ретінде қарастыру қателік болар еді, өйткені кейде ол күрделі медициналық жағдайлардың белгісі болуы мүмкін. Сондықтан егер сіз тершеңдік мәселесінен зардап шегіп жүрсеңіз, дәрігермен кеңесіп, қажетті тексерулерден өту маңызды. Тек осылай сіз өз денсаулығыңызды бақылауда ұстай аласыз және тершеңдікпен тиімді күресе аласыз.