Қазақстанда зейнетақы төлеу үшін мемлекеттік бюджеттен қанша ақша бөлінеді

Зейнет жасына жеткен адамдар мемлекеттік бюджеттен белгілі бір төлем алады. Осы төлемдердің түрлері мен бөлінген қаржының сомасы туралы Нұрфин материалынан білуге болады.

Қазақстандағы зейнетақы жүйесінде зейнетақы төлемдерінің бірнеше түрі бар:

• ынтымақтастық зейнетақы - 1998 жылға дейін еңбек өтілі барларға арналған,
• базалық зейнетақы - барлық азаматтарға беріледі, оның көлемі еңбек өтіліне байланысты болмақ,
• зейнетақы қорынан төлем - азамат өмір бойы зейнетақы жарналары арқылы жинаған ақша (міндетті, ерікті және кәсіби).

Алғашқы екі пункт мемлекеттік қамтамасыз ету құралына жатады. Осы мақсаттарға айтарлықтай қаражат бөлінеді.

Сонымен осы жылы тоғыз айдың ішінде елімізде зейнеткерлерге базалық зейнетақы аясында мемлекеттік бюджеттен 576,4 млрд теңге бөлінген.

Ал ынтымақтастық зейнетақыға - 1 трлн 285,4 млрд теңге бөлінген. Бұл тураы Еңбек және халықты әлеуметтк қорғау министрлігі хабарлады.

Бюджеттен қанша ақша бөлінген

Қазақстанда 1 қазандағы дерек бойынша, зейнеткерлердің жалпы саны 2 212 000 адамды құраған.

Оларды заңды зейнетақы төлемдерімен қамтамасыз ету үшін бюджеттен қыркүйек айында бөлінген:

• базалық зейнетақы бойынша - 64,8 млрд теңге,
• ынтымақтастық зейнетақы бойынша - 144,2 млрд теңге.

Осылайша, базалық зейнетақы төлемдерін қоса алғанда, қазан айының басында төленген орташа зейнетақы 94 913 теңгені құрап отыр.

Азаматтарға берілетін төлемді қалай есептейді

Базалық зейнетақы бойынша төлем әрбір алушыға жеке қарастырылған. Базалық қамтамасыз етудің мөлшері, негізінен, зейнетақы жүйесіндегі жұмыс өтіліне байланысты. Яғни, бұл 1998 жылдың басынан жинақталған тәжірибе мен міндетті зейнетақы жарналары.

Егер зейнетақы жүйесіне қатысу уақыты 10 жылдан кем болса немесе мүлде болмаса, онда базалық зейнетақы ең төменгі күнкөрістің 54% -на ғана тең болады. Яғни, 17 640 теңге.

10 жылдық тәжірибенің әрбір келесі жылы үшін төлемдер мөлшері екі пайызға артады.

Осылайша, 20 жылдың еңбек өтілі бар қазақстандықтар ең төменгі кұнкөрістің 74%-ын немесе 24 174 теңге алады. Ал 30 жылдық өтілі бар азаматтарға 94% немесе 30 707 теңге төленеді.

Төлемдердің максималды мөлшері жалпы зейнетақы жүйесіне 33 жылдық қатысуымен келеді.

Ынтымақтастық бөлшектің мөлшері мыналарға байланысты екенін ескеру қажет:

• 1998 жылға дейінгі жұмыс өтілі (алты ай және одан көп),
• зейнеткерлікке дейінгі кезеңдегі орташа айлық табыс.

Ал белгіленген мерзімге дейін жұмыс тәжірибесі жоқ азаматтар үшін өздерінің зейнетақы жинақтарының болуы болашақта қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің айтуынша, жинақтаушы зейнетақы жүйесінде жарналардың жүйелілігі маңызды рөл атқарады.

Егер сіз бір ай ішінде жинақ шотын бірнеше рет толтырсаңыз да, жүйеге қатысу тәжірибесі бір айды құрайды.

Сондықтан басты шарт жинақталуға үздіксіз қатысу болады. Ал бұл болашақта зейнетақы төлемдерінің үлкен көлемін қамтамасыз етуге көмектеседі.

Айта кетсек, бұған дейін қанша қазақстандықтың зейнетақы жинағынан ақша ала алмайтынын жазған едік.