Бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер қандай әлеуметтік көмек ала алады
Жарияланған күні:
Бірыңғай жиынтық төлемді (БЖТ) төлеушілер қандай әлеуметтік төлемдерді заңды түрде талап ете алады? Бұл туралы толығырақ KAZ.NUR.KZ материалынан оқыңыз.
Ресми түрде жұмыс істемейтін, бірақ жеке кәсібінен табыс табатын қазақстандықтар әлеуметтік төлемдерді алу үшін бірыңғай жиынтық төлемді төлей алады.
БЖТ мынадай төрт міндетті төлемнен тұрады:
- жеке табыс салығы (ЖТС);
- ·мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдар;
- ·БЖЗҚ-ға зейнетақы төлемдері;
- міндетті әлеуметтік-медициналық сақтандыру қорына аударымдар.
Өзін-өзі жұмыспен қамтыған азамат салық төлеуші ретінде зейнетақы жарнасын, сондай-ақ медициналық көмек пен әлеуметтік төлемдерді алуға құқылы.
БЖТ төлеушілер қандай әлеуметтік төлемдерді талап ете алады
"Міндетті әлеуметтік сақтандыру" заңына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші азамат мынадай жағдайда әлеуметтік төлемдерді талап ете алады:
- мүгедектік бойынша;
- асыраушысынан айырылу;
- жүктілік, босану, бала асырап алу;
- бір жарым жасқа толмаған балаға күтім жасау.
Бірыңғай жиынтық төлем төлеуші жұмысынан айырылғанда берілетін әлеуметтік жәрдемақыны заң бойынша талап ете алмайды.
Жүкті әйел БЖТ төлеп, декреттік жәрдемақы ала алады. БЖТ төлеуші босанғанға дейін де, ресми түрде жұмыс істейтін қызметкер сияқты жүктілік пен босануға байланысты табысынан айырылған жағдайда біржолғы әлеуметтік төлемге өтініш бере алады.
Төлем жасау үшін емханада берілген уақытша еңбекке жарамсыздық парағы қажет. Еңбекке жарамсыздық мерзімі 126 күн немесе 4,2 айды құрайды. Декреттік төлем жылдағы орташа айлық табыспен есептеледі. БЖТ төлеушілер үшін ең төменгі жалақы мөлшері ескеріледі.
Егер өзін-өзі жұмыспен қамтыған әйел соңғы 12 айда, яғни 2022 жылдың ақпанынан 2023 жылдың қаңтарына дейін БЖТ төлеген болса, онда оның орташа айлық табысы 60 834 теңгені құрайды, өткен жылы ең төменгі жалақы мөлшері 60 мың теңгеге тең болды. Ал биыл бұл сома 70 мың теңге мөлшерінде бекітіліп отыр.
Жүктілігіне және босануына байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін төлем 2023 жылдың ақпан айында 4,2 айға берілген еңбекке жарамсыздық парағы бойынша 255 500 теңгені құрайды. Әлеуметтік төлемдер сол табыс негізінде 1,5 жасқа дейінгі бала күтіміне байланысты есептеледі.
Еске салайық, қазақстандықтар бірыңғай жиынтық төлемді банк қосымша арқылы төлей алады. БЖТ өткен айларға төленбейді. Бірақ оны алдағы айлар үшін осы жылдың соңына дейін төлеуге болады.
Мақаланың түпнұсқасы: https://kaz.nur.kz/nurfin/2010192-elimizde-biryngai-ziyntyq-tolem-toleusiler-qandai-aleumettik-komek-ala-alady/