Қарағандылық археологтар сақ кезеңіне жататын темір қанжар тапты (фото)

Қарағандылық археологтар Талды қорымынан сақ кезеңіне жататын темір қанжар тапты Бұл туралы KAZ.NUR.KZ Қарағанды облысы әкімдігінің баспасөз қызметіне сілтеме жасап хабарлайды.

Әкімдік мәліметінше, Шет ауданындағы Талды тарихи-археологиялық паркінде жаз басталғалы жұмыс қызу жүргізіліп жатыр. Қазба жұмыстарына қарағандылық ғалымдар мен Бөкетов атындағы Қарағанды университетінің 120-дан астам студенті қатыстырылған. Ал темір қанжар мен рәсімдерге арналған ыдыс – археологтардың тағы бір олжасы.

Бүгінде Байқасқа қорымында үш қорған зерттеліп үлгерді. Тарихшылар бұл қорғандардың белгілі бір ережемен салынғанын анықтады. Бұл – бірнеше мың жыл бойы қорғандардың пішінін сақтауға мүмкіндік беретін белгілі бір құрылыс әдістері. Темір қанжар да дәл осы жерден табылды.

"Бұл өте қызық, өйткені темір топырақта қалып қойса, нашар сақталады. Бұл жерде жағдай оңтайлы болған сияқты. Бұл қанжар – скиф-сақ триадасына кіретін пышақ қаруы. Біздің дәуірімізге дейінгі III–II ғасырлардағы қанжар сақ дәуірінен ғұн-сармат кезеңіне өту уақытына жатады. Акинактың ыңғайлы тұтқасы, түзу крест, қисық шыңы және қан ағызатын ойығы бар", - деп деді "Археологиялық зерттеулер" ЖШС директоры Ерлан Әміров.

Ерлан Әміровтың айтуынша, табылған заттар әлеуметтік стратификацияны да көрсетеді. Табылған шағын, орта және үлкен қорғандардың биіктігі қайтыс болған адамның материалдық байлығын немесе әлеуметтік мәртебесін білдіреді деген болжам бар.

Сондай-ақ археологтар салттық мақсаттарға қажетті керамикалық ыдыс тапты. Мұндай қорытынды оның орналасуына байланысты жасалады. Ыдыс бетіне орнатылып, оның үстіне қорған тұрғызылған.

Археологтар Ақкезен қорымында жалғасы бар қорымды зерттеуді жалғастырып жатыр. Бұл құрылым бас қорғаннан және шығысқа қарай екі доғалы тастан жасалған екі серіктес қорғаннан тұрады. Олар кішкентай тас үйінділермен аяқталады.

Ғалымдардың бірнеше ұрпағы бұл құрылымдарды кім, не үшін және қашан салғаны туралы құпияны ашу үшін зерттеу жүргізіп жатыр. Бұл Орталық Қазақстан аумағында өмір сүрген белгілі бір халық деген негізгі пікір бар. Оларда жерлеу үйінділерін ескілеріне бекіту дәстүрі болғанға ұқсайды.

"Талдыда ғұн – сармат дәуірінің ескерткіштері (б. з. д. III ғасырдан б. з. д. III ғасырға дейін) ежелгі сақ қорғандарына байланған деп есептеймі. Біз бұл гипотезаны қазба жұмыстары барысында жүйелі түрде растаймыз. Қосалқы қорғандарда жерлеу сирек кездеседі. Біз қола қазандық пен темір найза ұшын таптық", - дейді Ерлан Әміров.