Жетісу өңіріндегі шыққан жері белгісіз қытай кеспесі мен құрма

Өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін растайтын тиісті құжаттары жоқ тамақ өнімдерін сатып алудан аулақ болу керек, өйткені мұндай өнімдердің сапасы мен қауіпсіздігіне кепілдік берілмейді. Әрбір тұтынушы Еуразиялық экономикалық комиссияның сайтында – Берілген сәйкестік сертификаттары мен тіркелген сәйкестік декларацияларыныңбірыңғай тізілімінде, сондай-ақ қазақстандық реестрде сертификаттар мен сәйкестік декларацияларын өз бетінше тексере алады, – деп түсіндіреді заңгер Жанна Биятан Үрметханқызы.

"Біз өз кезегімізде әрқашан екі тараптың да: тұтынушылардың да, кәсіпкерлердің де мүддесі үшін әрекет етуге тырысамыз. Стандарттардың сақталуына қамқорлық табысты бизнестің маңызды бөлігіне айналуда. Ал тұтынушыларды ақпараттандыру – тұтынушылардың денсаулығын қорғаудың алғашқы қадамы. Тауарлардың құрамы мен қасиеттеріне қатысты ақпараттар тұтынушылардың дұрыс шешім қабылдауына мүмкіндік береді. Біз бизнеске таңбалама процестерін жақсарту және стандарттарға сәйкестік бойынша ұсынымдар беруге әрқашан дайынбыз, бұл нарықты барлығы үшін қауіпсіз және сенімді етеді", – дейді сарапшы Жанна Биятан.

Қытай кеспесі Талдықорған қаласының орталық дүкендерінің бірінен, ал құрма орталық базардан сатылып алынды, олар Жетісу облысы бойынша Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Санитарлық-эпидемиологиялық бақылау комитеті "Ұлттық сараптама орталығы" ШЖҚ РМК филиалының аккредиттелген зертханасына техникалық регламенттердің сәйкестігіне, оларға кешенді зерттеулер жүргізу мақсатында жіберілді.

Қытай кеспелеріндегі ауыр металдардың тұздары мен микробиологиясына арналған зерттеу хаттамалары қалыпты шектерде көрсетілді, алайда, 2024 жылдың 11 шілдесіндегі №1158/4955/РO2400623 хаттама Кеден одағының "Тағамдық өнімдердің таңбаламасына қатысты" КО ТР 022/2011 техникалық регламентіне сәйкес, мемлекеттік және орыс тілдеріндегі ақпараттың жоқтығына байланысты таңбаламасын анықтау мүмкін болмады.

Құрмадағы ауыр металдардың тұздары мен микробиологиясы бойынша зерттеу хаттамалары қалыпты шектерде көрсетілді, бірақ №881 Қазақстан Республикасындағы "Тіл туралы" 1997 жылдың 11 шілдесіндегі заңы, Кеден одағы комиссиясының 09.12.2011 жылғы шешімімен бекітілген Кеден одағының "Тағамдық өнімдердің таңбаламасына қатысты" КО ТР 022/2011 техникалық регламентіне қатысты сәйкессіздіктер болды:

• Сақтау шарттары көрсетілмеген;
• Өндіруші мен импорттаушының атауы мен орналасқан жері көрсетілмеген;
• Тамақтану туралы ақпарат жоқ;
• Пиктограмма мен символ (қаптама жасалған материалдың белгіленуі немесе әріптік белгісі), сондай-ақ Mебиус ілмегі жоқ;
• КО-ға мүше мемлекеттер нарығында өнім айналымының бірыңғай белгісі жоқ;
• Мемлекеттік тілде ақпарат жоқ.

EAC белгісінің болмауы оның жалған өнім екендігінен хабар береді

EAC аббревиатурасы Еуразиялық сәйкестікті білдіреді (Eurasian Conformity). Ол ЕАЭО-да сертификаттаудан өтуі тиіс өнімдердің жапсырмаларына қолданылады. Мұндай тауарлардың барлық түрлерін біріктіретін нақты тізім жоқ. Таңбаның қажет екенін анықтау үшін өнімнің әрбір түріне арналған техникалық регламенттерді зерделеу қажет.

Сертификаттауға жататын және таңбаламаны талап ететін тауарлардың тізбесі:

• Азық-түлік өнімдері.
• Жиһаз заттары.
• Тұрмыстық электр аспаптары.
• Ұзартқыш сымдар мен кабельдер.
• Компьютерлер.
• Жеңіл өнеркәсіпке жатқызылған өнімдер.
• Косметика, парфюмерия.
• Балалар мен жасөспірімдердің пайдалануына арналған өнімдер.

ЕАС таңбаламасы өнім нарыққа шығарылғанға дейін қолданылады (Кеден одағы комиссиясының 2011 жылдың 15 шілдесіндегі №711 шешімімен бекітілген Еуразиялық экономикалық одақ нарығында тауар айналымының бірыңғай белгісін қолдану тәртібінің 2-бөлімі) және бұл өнімнің сертификатталған/декларацияланғанына кепілдік береді.

Өнімдердегі EAC белгісінің түпнұсқалығын қалай тексеруге болады?

• EAC белгісі анық көрінуі және оқуға оңай болуы керек. Оны бұйымға немесе оның қаптамасына зақымдамай алып тастау қиын болатындай етіп жағу керек.
• EAC белгісінің түпнұсқалығын тексеру үшін арнайы веб-ресурстарды пайдалануға болады. Сертификаттау органдарының ресми веб-сайттарында EAC белгісінің жанында көрсетілуі тиіс бірегей нөмірді пайдалана отырып, сәйкестік сертификаттарын тексеру қызметі жиі қарастырылған.
• Белгі кескінінің сапасына назар аудару қажет: ол жоғары, бұлыңғыр және бұрмаланбаған болуы керек. Белгінің барлық қажетті элементтерінің, соның ішінде әріптер мен белгілердің дұрыс орналасуын тексеру маңызды.

Контрафактілік жалған өнімдермен күресуде "МОТҚҚҚ" ҚБ санитарлық қызмет органдарын шақырып, "неге біздің елде сәйкестік құжаттары жоқ өнімдер көбейе бастады?" деген сұрақты қояды.

Қорытындылай келе, өнімнің таңбалама талаптарын сақтамау тұтынушылардың құқықтарын бұзып, олардың денсаулығы мен қауіпсіздігіне қауіп төндіреді. Барлық қолжетімді заңды құралдарды пайдалана отырып, сақ болу және әркім өз құқығын қорғауы маңызды.

Бұл материалды әлеуметтік жобаның орындаушысы – "Маңғыстау облыстық тұтынушылардың құқықтарын қорғау қоғамы" қоғамдық бірлестігі дайындаған.

Тауарлардың (жұмыстардың, қызметтердің) сапасын зерттеу нәтижелері туралы "МОТҚҚҚ" ҚБ таратқан ақпарат, сондай-ақ басқа да ақпараттар жарнама болып табылмайды және тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін іске асыруға ықпал етеді.

Осыған ұқсас сұрақтар бойынша Instagram OZPP.KZ – https://www.instagram.com/ozpp.kz/ сілтемесі арқылы немесе 87054222739 телефон нөміріне хабарласуға болады.