Титаниктің тағдырын қайталаған кемелер: әлемдегі ең ірі трагедиялар

"Титаник" кемесінің апатқа ұшыраған жеріне бара жатқан "Титан" батискафының қаңқасы әлі табылған жоқ. Теңіздің терең бөлігін зерттейтін құрылғыны пайдалана отырып, Атлант мұхитының белгіленген аймағында ДНҚ үлгілерін жинауды көздеген бес экипаж мүшесі де із-түзсіз жоғалған. Ауқымды іздестіру операциялары табысты бола қойған жоқ. Мамандар батискаф бортындағы адамдардың өліміне оттегінің таусылуы себеп болған деп топшылайды. Бұл жазбамызда суға батқан кемелер жайлы қызықты деректер ұсынамыз.

Титаник. Айсбергтің құрбаны

1912 жылы 14 сәуірде британдық White Star Line компаниясының үш бауырлас кемеcінің бірі - Титаник суға батып кетті. Ол кезде Титаник әлемде жолаушылар тасымалдайтын ең үлкен кеме болатын. Кеме үлкен айсбергпен соқтығысып, үш сағатқа жетпей суға батып кетті. Бортта 1316 жолаушы мен 892 экипаж мүшесі, барлығы 2208 адам болған.

Кеме суға батып кетерден бір күн бұрын Титаник экипажы Солтүстік Атлант мұхитынан өтіп бара жатқан әр түрлі кеме жүргізушілерінен мұз туралы алты ескерту алған. Қауіптің болуы мүмкін екеніне қарамастан, лайнер ең жоғары жылдамдықпен қозғалды. Кеме капитаны кедергіні алыстан байқауға болады деп үміттенсе керек. Айсберг пайда болған кезде Титаник экипажы бағытын тез өзгерте алмады.

Бұл апаттың негізінде бірнеше көркем фильм түсірілді. "Титан" батискафының жоғалуын да Титаниктің "қарғысымен" байланыстырады.

"Ирландия патшайымы". Соқтығысқаннан кейін суға батты

Титаник суға батқаннан кейін канадалық "Ирландия патшайымы" жолаушылар лайнері айсбергтерді анықтауға арналған соңғы қондырғылармен жабдықталды. Кеме Атлантикадан өтіп, Англиядан Канадаға бет алған. 1914 жылы 96 рет қатынаған рейс кезінде лайнерде қиындық туындады. "Ирландия патшайымы" норвегиялық Сторстад көмір тасығышымен соқтығысты. Кеме Әулие Лоренс шығанағында 14 минутта суға батып кетті. 1477 адамның ішінде 463-і аман қалды.

Тергеу барысында жолаушылар лайнері мен көмір тасымалдаушы экипаждарына тұман кезінде кеме қозғалысы ережелерін өрескел бұзды деген айып тағылды.

"Истленд". Алты минутта суға батып кетті

1915 жылы шілдеде Мичиган көліне серуенге шыққан Eastland экскурсиялық кемесі айлақтан шыққан кезде еңкейіп, батып кетті. Борттағы 2600 адамның мыңнан астамы қаза тапты.

Куәгерлер оқиғаны былай еске алады: кеме артқы ұшы босатылғаннан кейін солға қарай бұрыла бастады. Кеменің қисаюы секунд сайын артты. Кемеде дүрбелең мен төбелес басталды. Небәрі алты минут ішінде кеме сол жағына қарай ығып, суға батып кетті. Куәгерлердің айтуы бойынша Миссури кемесінің капитаны Уильям Брайттың арқасында көптеген адам құтқарылған. Ол Истлендтің оң жағына күл сеуіп, үстіне көрпе жаюды ұсынған. Осылайша адамдар кеменің тайғақ жағына көтерілген көрінеді.

"Донья Пас". Су үстінде жанып кетті

1987 жылы Филиппиндік Донья Пас паромы бензин мен басқа да мұнай өнімдерін тасымалдаған Вектор танкерімен жылдамдықпен соқтығысты.

Соқтығыс түнде, яғни жолаушылардың көпшілігі ұйықтап жатқан кезде болған. Тергеу барысында апатқа екі кеменің де экипаждарының салғырттығы себеп болғаны анықталды. Кемелерде навигациялық құралдар болмағаны белгілі болды.

Ресми мәлімет бойынша паром бортында 1553 адам, 1493 жолаушы мен 60 экипаж мүшесі болған. Нақты саны одан да көп деседі. Араға жылдар салып апатты зерттеген арнайы комиссия паромда 4341 жолаушы болғанын хабарлады. Алты жыл бұрын қаза тапқандардың отбасынан 24 адам ғана аман қалған.

"Монблан". Портта жарылды

1917 жылы 25 қарашада Нью-Йоркте Бордоға жеткізілуге тиіс 2500 тоннаға жуық жарылғыш зат француздық Монблан кемесіне тиелді. Канаданың Галифакс қаласы жолдың аралық нүктесі болды.

Портқа кірген кезде жүк тиелген кеме норвегиялық "Имо" пароходымен соқтығысқан. Монбланда бірден өрт шықты. Экипаж мүшелері кемеден шығып үлгерді. Жалындаған кеме су жағасына жинала бастаған Галифакс тұрғындарының назарын аударды. Жарылғыш заттар тиелген кеме жарылып, екі мыңға жуық адам қаза тапты. Біршама адам жоғалып кетті. Мыңдаған жергілікті тұрғын ауыр жарақат алып, Галифакстың солтүстігіндегі тұтас бір аумақ қирап қалды.

"Эстония". Жұмбақ жағдайда апатқа ұшырады

Эстония паромының батып кетуі ХХ ғасырдағы ең жұмбақ кеме апаттарының бірі болып саналады. Кеме 1994 жылы 28 қыркүйекке қараған түні Балтық теңізінде суға батып кетті. Кеме Стокгольмге сапар шеккен еді. Саяхатқа барлығы 989 адам шыққан.

Кейін кеме апатқа ұшыраған түні қатты дауыл болғаны анықталды. Біріншіден, кеменің тұмсығында металдардың қағылған даусы естілген, бірнеше минуттан кейін рампа шетінен кемеге қарай су ағып кетті. Паром қатты қисайып, адамдар өз кабиналарында құлыптаулы болған. Көп ұзамай қозғалтқыштар тоқтап, жарық өшіп, дүрбелең басталады. Паром бірнеше минут ішінде суға батып, радар экранынан жоғалып кетті.

Көмекке асыққан "Мариэлла" паромы, "Изабелла", "Күшті Еуропа" және "Силья симфони" кемелері кешігіп келді. Олар бар болғаны 137 адамды құтқарып қалды, 852 адам қаза тауып, із-түзсіз жоғалды. Оқиғаға не себеп болғаны әзірге белгісіз. Бір нұсқа бойынша Эстония паромы сүңгуір қайықпен соқтығысып, нәтижесінде ватерсызық астындағы кеме корпусында тесік пайда болған.

"Ориа". Жартастарға соғылған

Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде итальяндық әскери тұтқындар мінген норвегиялық "Ориа" кемесі 1944 жылы 11 ақпанда Эгей теңізіндегі жартастарға соғылды.

Апат кезінде бортта 4046 итальяндық әскери тұтқын, 90 күзетші мен жолаушы және экипаж мүшелері болған. Келесі күні ғана жетіп үлгерген кемелер 30-ға жуық адамды аман алып қалды. Қалғандарының бәрі қайтыс болды. Қайғылы оқиғаның себебі қатты дауыл деп айтылады.

"Kiangya". Минаға соғылған

Қытайдың Кианья кемесі 1948 жылы желтоқсанда суға батып кетті. Түрлі дереккөзге сүйенсек, 1186 жолаушы ғана сыятын бортта 4500 адам болған. Олардың көпшілігі азаматтық соғыстан қашқан босқындар болған екен.

Кеме Шанхай маңындағы минаға соғылды. Кеме үлкен шұңқырға түсіп, бірден суға батып кетті. Көмек тез келмеді, себебі олар апат туралы кеш білді. Нәтижесінде 700-ге жуық адамды ғана аман алып қалды.

"Вильгельм Густлофф". Сүңгуір қайықпен батып кетті

1945 жылы 30 қаңтарда Балтық теңізіндегі Данциг шығанағында кеңестік С-13 сүңгуір қайығы немістің Вильгельм Густлофф круиздік лайнерін суға батырды. 9 мыңнан астам адам қайтыс болды. Бұл ХХ ғасырдағы ең ауыр теңіз апаты болып саналады. "Вильгельм Густлофф" Үшінші рейхтің символдарының бірі болып саналды. Германияда ол "күн кемесі" деп аталды. Бастапқыда олар кемені "Адольф Гитлер" деп атағысы келді.

Батып бара жатқан кеменің жолаушылары мен экипажын құтқаруға Lowe және Т-38 эсминеці жұмылдырылды. Жанынан өтіп бара жатқан ауыр крейсер "Адмирал Хиппер" кезекті торпедо соққысынан қорқып, тоқтаған жоқ.

"Ле Йола". Артық салмақтың салдарынан суға батып кетті

Сенегалдық Ле Йола паромы 2002 жылы 26 қыркүйекте Гамбия жағалауында суға батып кетті. Ол кезде кем дегенде 1863 адам қайтыс болды. Сарапшылардың бағалауы бойынша Ле Йола паромының апаты Донья Пастан кейінгі екінші үлкен әскери емес теңіз апаты болып саналады. Қайғылы оқиғаға паромға шамадан тыс жүк тиеу себеп болған: кеме дауылға ұшырап, аударылып, суға жылдам батып кеткен.

Кейін белгілі болғандай, паром ашық теңізде емес, жағалау суларында жүзуге арналған. Ле Йола паромының жұмыс істегеніне небәрі 12 жыл болған, оның қызмет ету мерзімі 30 болды. Тергеушілер кеменің құрылысы мен өндірістік жағынан ақауы жоқ екенін анықтады.