Жұмыртқа салу үшін тауыққа әтеш керек пе: құстар туралы 5 қарапайым сұрақ

Қарапайым сұрақтарға жауап беру кейде тіпті білімді адамдар үшін қиын болуы мүмкін. Жауаптарды әртүрлі дереккөзден іздеуге тура келеді. Құстар туралы қарапайым сұрақтарға ғылыми жауаптарды табиғат туралы мамандандырылған басылымдар ұсынған.

Маңызды тұстар

Бұл мәтін автоматты түрде ЖИ көмегімен жазылған және редактор тексермеген, сондықтан фактологиялық және грамматикалық қателер болуы мүмкін. Толығырақ жарияланымда.

• Мақалада құстар туралы бес қарапайым сұраққа ғылыми жауаптар берілген.
• Тауықтарға жұмыртқалау үшін әтеш қажет емес, бірақ ұрықтандыру үшін қажет екені айтылған.
• Үкілердің басын 270 градусқа бұра алатын анатомиялық ерекшеліктері, көкектердің ұя паразитизмі және қоқиқаздардың балапандарын қызыл түсті құс сүтімен тамақтандыратыны туралы түсіндірілген.

Тауыққа жұмыртқа салу үшін әтеш қажет пе?

Үй шаруашылығында тауықтар көбінесе жаңа жұмыртқалар алу үшін өсіріледі. Осы мақсатта арнайы жұмыртқалағыш тұқымдар шығарылған, олар күн сайын жұмыртқа салады.

Жаңадан бастаған құс өсірушілер тауықтардың әтешсіз жұмыртқа салмайтынын ойлауы мүмкін. Үй шаруашылығына арналған Almanac сайты бұл миф деп жауап береді: жұмыртқалауға әтеш қажет емес.

Жұмыртқалағыш тұқымдағы тауықтар 4–5 айлығында жұмыртқа сала бастайды, ал ет сапасы соншалықты маңызды емес. Оларды сұрыптауда генетикалық тұрғыдан салмақ пен жұмыртқалаудың арасында кері байланыс бар. Бұл тұқымдар тауықтары тіпті ұя салу инстинктін жоғалтқан.

Алайда әтешсіз жұмыртқалар ұрықтанбайды және олардан балапандар шықпайды. Сондықтан егер құс тұқымын көбейту мақсаты қойылса, табында әтеш болуы қажет. Ұрықтанбаған жұмыртқалар сырттай және консистенциясы жағынан ұрықтанғандардан айырмашылығы жоқ. Алайда олар жеңілдеу болып келеді және диеталық тамақтануда қолданылады, ал ұрықтанған жұмыртқаларда ақуыздар, майлар мен энергетикалық заттардың мөлшері жоғары.

Көгершін балапандары бар ма?

Біз әдетте ересек көгершіндерді көреміз, олардың көлемі бірдей. Олар балапандар емес деген тұрақты әсер қалдырады, бірақ, әрине, олай емес. Біз балапандарды көрмейміз, өйткені көгершіндер жасырын ұялар салады, ал олардың жастары өте тез дамиды.

Көгершіндер — әлемдегі омыртқалы жануарлар арасында ең жылдам өсетін организмдердің бірі. Көгершіндер ағаштарда ұя салмайды. Табиғатта олар жыртқыштар үшін қолжетімді емес жерлерді таңдайды, ал қалалық көгершіндер шатырлардың, карниздердің, шатырлардың астына ұя салады. Онда біздің көзімізден алыс және балапандар өседі.

Көгершіндердің тағы бір ерекшелігі: олардың балапандары ата-аналарынан тез ажыратылмайды. Олар кішкентай және сирек қауырсындары бар. 10 күнге дейін олар ата-анасынан өте қоректік құс (бөтеке) сүтін алады. Бұл лактозасыз, бірақ ақуыздар мен майлар көп болатын ерекше құпия. Әр жарым күнде балапандар екі есе өседі. Екі аптадан кейін олар ересек құстарға ұқсайды, ал бір айдан кейін олар мөлшері мен түсімен ерекшеленбейді.

Балапандар барлығымен бірге 35-37-ші күні ұша бастайды. Сондықтан біздің көзімізге түсетін отардың едәуір бөлігі Ересек құстардан сыртқы жағынан ерекшеленбейтін бір айлық балапандардан тұрады.

Үкі басын 270°-қа бұрғанда қалайша мойыны сынып кетпейді?

Үкілердің көз ұялары бекітілген, ал көз алмалары айналмайды. Бірақ олар бәрін бүйірлерінен, тіпті артқы жағынан көре алады, басын салқын айналдырады. Бұл жағдайда адам мен кез-келген жануар мойнын жайып жіберер еді. Бірақ үкі денесі бұған анатомиялық тұрғыдан бейімделген екен.

National Geographic ғылыми журналының сайтында мұндай құбылыс үкілердегі қаңқа мен қан тамырларының құрылымдық ерекшеліктерімен түсіндіріледі:

• Үкінің мойны 14 омыртқадан тұрады, ал адамда 7 омыртқа бар. Бұл шамадан тыс қозғалуға береді, бастың қозғалыс ауқымын кеңейтеді.
• Үкінің басы адамдыкіне қарағанда бір топсамен бекітілген, бұл мойынды икемді етеді.
• Қан тамырлары бастың қатты бұрылыстарында жыртылмайды, оңай бүгіледі және олар өтетін омыртқалардың кең саңылауларымен қорғалған.
• Үкінің мойнында резервтік артериялар бар, олар миды тамақтандыру үшін қанмен қамтамасыз етеді, тіпті негізгі тамырлар кенеттен қозғалғанда басылады.

Мойын мен қан тамырларының осындай анатомиясымен үкілер бастарын айналдырудың фантастикалық қабілетін көрсетеді. Бұл көптеген адамды таңғалдырады.

Көкек жұмыртқаны басқа құстардың ұясына тастап кете ме?

Құстар әлеміндегі көкек өз ұрпақтарына жауапсыз қарауымен танымал. Олар көбеюге мүмкіндік беретін, бірақ балапандарды көп уақытты қажет ететін өсіруге күш жұмсамайтын айла-амал жасайды. Олар жұмыртқаларын басқа адамдардың ұяларына лақтырады. Смитсон институтының Smithsonian журналының веб-сайтындағы бұл мінез-құлық ұя салатын паразитизм деп аталады.

Көкек жұмыртқаны кез келген ұяға тастамайды, бірақ оларды өзі өскенге ұқсас етіп мұқият таңдайды. Бұл әдетте балапандарды белсенді өсіретін қарақұйрықтар, қарлығаштар, бұлбұлдар, қарақұйрықтар сияқты ұсақ құстардың ұялары.

Көкек жұмыртқаны жерге түсіреді, құстар ұядан ұшып шыққан сәтті күтеді және оны табанында немесе тұмсығында асырап алған ата-анасына апарады. Көкек балапандары басқаларға қарағанда 12 күнде тезірек шығады, ал басқа құстарда бұл үшін 2-3 апта қажет. Көкектерде де өмір сүрудің өзіндік бейнеқосылғылары бар: олар барлық қарсыластарынан құтылғанша ұядан басқа жұмыртқаларды немесе тіпті балапандарды тастайды.

Егер ұя иелері алдамшыны байқамаса, оны өз ұрпақтарының есебінен өсіреді. Бірақ кейбір құстар басқа адамдардың жұмыртқаларын түсі, өрнегі, иісі бойынша ажырата алады және оларды тастай алады. Көкектер кем дегенде біреу аман қалуы үшін біреудің ұясына бір мезгілде жұмыртқаны 10-25 рет тастауы керек.

Қоқиқаз балапандарын қанымен тамақтандырады ма?

Экзотикалық құстар туралы мифтер де ерекше болды. Мысалы олар балапандарды қанымен жанқиярлықпен тамақтандырады. Мифтің негізі ата-ана құстары сәбилерге қызыл түсті құс сүтін береді деген байқау болды. Бірақ бұл өңеште жарылған тамырлардан қан емес.

Мұның түсіндірмесін танымал Popular Science ғылым жаңалықтарының веб-сайтынан табуға болады. Фламингоның ертегі қызғылт немесе қызыл түстері каротиноидтар тобынан — бета-каротин мен кантаксантин пигментін жасайды. Ол ағзаға құстардың негізгі рационынан — шаян тәрізділер мен қызыл балдырлардан келеді. Дәл осы пигменттер балапандарға арналған құс сүтін бояйды, ал ондағы қан жасушалары табылмайды.

Балапандарды жартыжылдықта тамақтандыру кезінде қоқиқаздар пигменттерді құс сүтіне беру арқылы олардың қауырсындарының экзотикалық түсін едәуір жоғалтады.