Қазақтың ұлы ханы Абылайдың туғанына 300 жыл
Жарияланған күні:
Қазақтың ұлы ханы Абылай 1711 Қоян жылы дүниеге келді.
1579 - Иасы қаласы Хақназар ханның иелігіне өтіп, қазақ хандығының астанасына айналды.1663 - Қоғам қайраткері, атақты шешен, ойшыл Төле би Әлібекұлы дүниеге келді.1699 - І Петрдің жарлығымен Жаңа жылды тойлау батыс елдеріндегідей 1 қаңтарға ауыстырылды.1711 - Қазақ еліне көз алартқан жоңғарлардың алғашқы жорығы басталды, қазақ батырлары тізе қосып, жауға күйрете соққы берді. Қазақтың ұлы ханы Абылай (Әбілмансұр) Уәлиұлы дүниеге келді.1723 - Халқымыздың басына "Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұлама" зұлматы төнді.1735 - Қазақ елінің тұңғыш астанасы болған Орынбор қаласының іргесі қаланды.1771- Әбілмәмбет хан дүние салған соң, халық Абылайды ақ киізге орап, хан көтерді. Еділ қалмақтары мен Абылай хан бастаған қазақ қолы арасында қырғын соғыс болды.1783 - Қазақ ауылдарын аяусыз шапқан казак-орыс атаманы Чагановтың жасағын Сырым Датұлы әскері ойсырата жеңді.1795 - Қазақтар қатыгездігі шектен шыққан Уәли хан Абылайұлын тақтан алу туралы өтініш жасады.1807 - Орыс отаршылдығына қарсы бас көтерген қазақтың әйгілі батырларының бірі Есет Көтібарұлы дүниеге келді.1843 - Қазақтың әйгілі әнші-ақыны, сазгер Ақан сері Қорамсаұлы дүниеге келді.1867 - Патшалық Ресей қазақ жерін басқарудың жаңа "Уақытша ережесін" шығарды. Елде "Жалпақ қоян жұты" аталған нәубет басталды.1879 - Қазақ елін қан қақсатқан Иосиф Виссарионович Сталин дүниеге келді. "Үлкен қоян жұты" болды.1891- Елде тағы бір алапат қуаңшылық болып, ол "Кіші қоян жұты" аталды.1939 - Екінші дүниежүзілік соғыс басталды.1975 - Алматыдағы 28 гвардияшы-панфиловшылар атындағы саябақта әйгілі Даңқ мемориалы ашылды.1987 - КСРО-да қайта құру реформасының белсенді фазасы басталды. Қазақстан компартиясы ОК мен Қазақ КСР-інің "Республикада қазақ тілін меңгеруді жақсарту туралы" және "Республикада орыс тілін меңгеруді жақсарту туралы" қаулылары қабылданып, қазақ тілі қолданысын кеңейтуге қатысты алғашқы қадамдар жасала бастады.Қазан төңкерісінің соңғы мерейтойы – 70 жылдығы аталып өтті. Республикада алғашқы ВИЧ-инфекциясы дерегі тіркелді.1999 - Қазақстан Республикасы Президентін сайлау өтіп, Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев қайта сайланды. Тәуелсіз Қазақстанда тұңғыш рет халық санағы өтті, оның қорытындысы бойынша, елде 14 953 100 адамның тұратыны және халықтың 1989 жылғы көрсеткішіне қарағанда 7,7 пайызға азайғаны байқалды. Еліміздегі негізгі мұсылмандық мекемелердің бірі Алматы Орталық мешіті ашылды. Алматы халықаралық әуежайында алапат өрт болып, ғимараттың 6000 шаршы метр аумағы жанып кетті.Мұхаммед Хайдар Дулатидің 500 жылдығын ЮНЕСКО көлемінде атап өту туралы шешім шығарылды.Мұхаммед Хайдар Дулатидің 500 жылдығын ЮНЕСКО көлемінде атап өту туралы шешім шығарылды.
Мақаланың түпнұсқасы: https://kaz.nur.kz/society/172082-kazaktyn-yly-hany-abylajdyn-tuganyna-300-zhyl/