Степногорск ЖЭО: Станцияға шамадан тыс жүктеме шығындарға әкеледі

Қазақстанның энергетикасы аса маңызды мәселелерді шешуге мұқтаж, оның ішінде - апаттылықты арттыру, қолда бар қорлардың тозуы мен ескіруі, жалақының төмен болуынан кадрлардың кетуі, сондай-ақ электр энергиясын тұтынудың өсуіне байланысты қуаттарды ұлғайту қажеттілігі. "Степногорск ЖЭО" ЖШС директоры Валерий Донцов ЖЭО жұмысына жүктеменің арту себептері мен жағымсыз салдары туралы айтып берді, деп хабарлайды NUR.KZ.

Степногорскте соңғы үш жылда өнеркәсіптің өсуі байқалады, әсіресе тау – кен өндіру саласында-өңірде екі қайта өңдеу фабрикасы салынды және тағы екеуін іске қосу жоспарлануда. Сондай-ақ машина жасау саласында да өсім бар.

Сонымен қатар, елорданың азық-түлік белдеуіне кіретін "Қазақстанның жылыжай технологиялары" ЖШС-нің қуатын арттыру жоспарлануда. Осыған байланысты қаланың ЖЭО станцияға тікелей жақын жерде тағы бір жылыжай кешенін салу үшін қуаттар беру туралы өтініш алынды.

"Қалада бұрын тасталған нысандар қалпына келтірілуде, жаңа тұрғын үйлер салынуда - мұның бәрі ЖЭО өндірісінің ұлғаюына, сондай-ақ негізгі генерациялайтын жабдыққа жүктеменің артуына және жабдықтың тозуына алып келеді. Осылайша, 2017 жылмен салыстырғанда станцияның орташа сағаттық жүктемесі 15 МВт - қа өсті, бұл жылу және электр энергиясын өндіруге арналған шикізат шығындарының өсуіне әкелді", - дейді "Степногорск ЖЭО" ЖШС директоры Валерий Донцов.

Елу жылдан астам уақыт жұмыс істеген барлық станциялар сияқты Степногорск ЖЭО –ның тозуғы жетті. Тозу процесін төмендету үшін осы көрсеткішті төмендететін күрделі жөндеулер жүргізіледі. Алайда, бұл жеткіліксіз – жабдық қайта жаңартуды және жаңғыртуды қажет етеді.

"Мысалы, станцияның негізгі турбиналарының бірі 1966 жылы іске қосылды. 2017 жылы турбоагрегатты одан әрі пайдалану мүмкіндігін анықтау үшін тексеру жүргізілді. Нәтижелер турбина металының қанағаттанарлықсыз күйде екенін көрсетті. Ұсынымдарға сәйкес, біз турбоагрегаттың қызмет ету мерзімін ұзартатын іс-шараларды орындадық. Дегенмен, пайдалану мерзімі аяқталғанға дейін құны шамамен 3 млрд теңгені құрайтын турбинаны ауыстыру үшін дайындық іс-шаралары мен қажетті рәсімдерді жүргізу қажет. Кәсіпорында мұндай ақша жоқ және тариф есебінен ауыстыру да мүмкін емес, өйткені ЖЭО бойынша шығындардың негізгі бөлігі көмірге тиесілі және жалпы шығындардың 43% - ын құрайды", - деп бөлісті Донцов.

Оның айтуынша, энергия өндіруші ұйымдар үшін тарифтер өткен жылдың нақты шығындары негізінде бекітіледі, бұл алдағы кезеңдегі көмір құнына сәйкес келмейді.

"Тарифтік сметада көмірдің тоннасына 1900 теңге, ал іс жүзінде "Богатырь"кенішінің бортынан тоннасына 2133 теңге құны қарастырылған. Яғни, тарифпен көзделмеген шығындардың өсуі 10% құрайды. Жөндеу жұмыстарына қатысты басқа салалар есебінен қаражат бөлуге тура келеді. Сондай-ақ, технологиялық қажеттіліктерге арналған су шығындары жалпы шығындардың 5% құрайды. Электр энергиясының тарифі өткен жылдың шілде айынан бастап ғана ескерілген тіркелген пайданы ескере отырып, электр энергиясын өндіруге арналған шығындарды қамтиды. Қандай да бір бап бойынша артық шығын болған жағдайда, өндіруші мен қызметтерді жеткізуші бағасының өзгеруіне байланысты ЖЭО автоматты түрде шығынға ұшырайды",-деп Валерий Донцов, тарифтік саясат станцияның тұрақты жұмысында негізгі болып табылатынын атап өтті.

Спикердің пікірінше, мәселе тарифте негізгі қорларды жаңартуға қаражат салынбаған, ал нарықтан алынатын табыс жеткіліксіз. Степногор ЖЭО басшылығы негізгі генерациялайтын жабдықтың құнына мониторинг жүргізді. Мәселен, қазандық, турбина және генератор кіретін бірінші кезекті қосалқы жабдықсыз ауыстыру үшін 14,5 миллиард теңге мөлшерінде қаражат салу қажет.

Көмір мазутының тұрақты өсуі станцияның пайдасына теріс әсер етеді, өйткені тарифтер бес жылға бекітіледі және түзетуге жатпайды, яғни жабдықтар мен материалдар бағасының кез-келген өсуі тікелей шығындарға әкеледі.

"Жылу және электр энергиясын өндіру өте қымбат және жылыту маусымының аяқталуы-бұл келесіге дейін үзіліс емес, жаңа жылыту маусымына арналған жабдықты қалпына келтіру үшін энергетиктердің қажырлы және ауыр еңбегі. Жөндеу кезеңі өте қысқа, сондықтан көп нәрсені жасау керек", - деп сөзін түйіндеді Донцов.