Қазақстанда жаңа зейнетақы жарнасы бекітілді

Жаңа жылдан бастап қазақстандық жұмыс берушілерді өз қызметкерлеріне төлейтін жаңа зейнетақы жарнасы күтіп тұр. Оны есептеу ережесін бекітетін қаулы ресми түрде жарияланды. Жаңа жылда қазақстандықтарды қандай өзгерістер күтіп тұрғаны туралы KAZ.NUR.KZ материалынан оқыңыз.

Қазақстанда базалық және ынтымақты зейнетақыларды, сондай-ақ қызметкердің зейнетақы жинақтары есебінен қалыптастырылатын Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан (БЖЗҚ) төлемдерді қамтитын көп деңгейлі зейнетақы жүйесі қалыптасқан.

Алайда, бұл жүйенің бір ерекшелігі бар – зейнетақының ынтымақты бөлігі жыл сайын азаяды, өйткені оны тағайындау кезінде тек 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін, яғни жинақтаушы жүйе енгізілгенге дейін есептелген еңбек өтілі есепке алынады.

Елімізде ынтымақты зейнетақы төлемдерінің қысқаруымен қатар келешекте қазақстандықтарды барабар зейнетақымен қамтамасыз ету мәселесі де өзекті болып отыр. Оны шешу үшін үкімет жаңа зейнетақы жарнасын енгізбекші.

Қазіргі уақытта БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары жарналардың үш түрінен қалыптасады:

• міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ);
• міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ);
• ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ).

Жаңа жылдан бастап осы үш жарнаға жаңасы – жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарнасы (ЖМЗЖ) қосылады.

Оны жұмыс берушілер шартты зейнетақы шотын толтыра отырып, өз бюджетінен төлейтін болады, одан 1975 жылдан кейін туған қазақстандықтар қосымша зейнетақы төлемдерін алатын болады.

ЖМЗЖ есептеу және беру қағидалары мен мерзімдерін бекіту туралы тиісті қаулы премьер-министрдің ресми ақпараттық ресурсында жарияланды. Оған сәйкес, жаңа жарна 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап енгізіледі.

Мамандар жаңа зейнетақы жарнасын енгізу халықты зейнетақымен қамтамасыз ету жауапкершілігін мемлекет, жұмыс беруші және жұмысшы арасында бөлуге, сондай-ақ зейнетақының ынтымақты бөлігін ауыстыру мәселесін шешуге мүмкіндік береді деп санайды.

Өйткені, сарапшылардың пікірінше, қазіргі таңда қызметкердің БЖЗҚ-ға аударатын 10 пайызы тиісті зейнетақымен қамтамасыз ету үшін жеткіліксіз.

Алайда, бұл пікірді бизнес қауымдастығындағылардың бәрі бірдей қолдамайды. Сонымен, кейбір кәсіпкерлердің пікірінше, жаңа жарна "сұр экономиканың" дамуына немесе тіпті қазақстандықтардың жалақысының төмендеуіне әкелуі мүмкін.

Сондықтан жағымсыз салдарларды болдырмау үшін Әлеуметтік кодекс жобасына сәйкес ЖМЗЖ бес жыл ішінде кезең-кезеңімен жоспарлануда:

• 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап 1,5 пайыз мөлшерінде;
• 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап 2,5 пайыз мөлшерінде;
• 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап 3,5 пайыз мөлшерінде;
• 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап 4,5 пайыз мөлшерінде;
• 2027 жылғы 1 қаңтардан бастап 5 пайыз мөлшерлемемен енгізу жоспарлануда.