Ашымалы сүт өнімдері: әрбір тамшысы – денсаулық немесе тұтынушыларға қамқорлық хабардарлықтан басталады

Ашымалы сүт өнімдері дәмді ғана емес, сонымен қатар әр адамның диетасының пайдалы элементі болып табылады, ал балалар мен қарт адамдар үшін олардың маңызы ерекше. Кефир, майлы айран, йогурттар және пробиотиктерге бай басқа да тағамдар ішек микрофлорасына пайдалы әсер етіп, астың қорытуын жақсартады және иммундық жүйені нығайтады.

Қазақстанда сүт өнімдерін тұтыну халық рационында маңызды орын алады. Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша, 2024 жылдың бірінші тоқсанында жан басына шаққанда орта есеппен 50 келіден астам сүт және сүт өнімдері болған. Бірақ пайдалы тағамдарды тұтынумен бірге олардың қауіпсіздігіне де жауапкершілік жүктеледі.

Бұл балаларының денсаулығына алаңдайтын ата-аналар үшін бірінші кезекте ашымалы сүт өнімдерінің қауіпсіздігі болып табылады. Өнімнің таңбаламасына және сертификатталуына назар аударған жөн, өйткені, айран сияқты таныс әрі пайдалы өнімдердің өзі Қазақстан Республикасы заңнамасының нормативтік және Еуразиялық экономикалық одаққа мүше-елдер нарығындағы азық-түлік өнімдерінің сапасын реттейтін Кеден одағының техникалық регламенттері талаптарына сәйкес келмесе, қауіптерді жасыруы мүмкін. Басқа елдерден әкелінетін өнімдерге келгенде жағдай күрделене түседі.

"Маңғыстау облыстық тұтынушылардың құқықтарын қорғау қоғамы" қоғамдық бірлестігінің ("МОТҚҚҚ" ҚБ) негізгі міндеттерінің бірі – бұқаралық ақпарат құралдарында халық тұтынатын тауарларға жан-жақты жүргізілген зерттеулер нәтижелерін жариялау арқылы Қазақстан нарығында сатылатын өнімдердің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз ету болып табылады.

2024 жылдың шілде айында Тараз қаласындағы дүкендердің бірінен "МОТҚҚҚ" ҚБ өкілі ақпараттық-түсіндіру жұмыстары аясында жасырын сатып алушы әдісін қолдана отырып, "Белая Река" сауда белгісіндегі ашымалы сүт өнімі – 2,5% айран сатып алған. Өнім Қырғыз Республикасында өндірілген, салмағы 920 грамм. Мұны сатып алудағы мақсат – таңбаламаның қауіпсіздігі мен Кеден одағы регламенттері мен белгіленген стандарттарына сәйкестігіне сараптама жүргізу болды.

Ынтымақтастық туралы келісімге сәйкес, өнім Жамбыл облысы бойынша "Ұлттық сараптама орталығы" ШЖҚ РМК филиалының аккредиттелген зертханасына жіберілді. Мамандар өнімдердің сүт өнімдерінің қауіпсіздігін реттейтін техникалық регламенттер талаптарына және азық-түлік өнімдерінің таңбаламасы мен қаптамаға қойылатын талаптарға сәйкестігін тексерді.

2024 жылдың 18 шілдесіндегі № РO-24-09707 (№ 10499 және 10500) зерттеу хаттамасында таңбаламаға қатысты бірқатар сәйкессіздіктер тіркелген. Біріншіден, ерекше диеталық қажеттіліктері бар тұтынушылар үшін өте маңызды өнімді пайдалану бойынша ұсынымдар мен шектеулер туралы ақпараттардың жетіспеушілігі болды. Сонымен қатар, өнімде ГМО-ны қолдану арқылы алынған компоненттердің бар-жоғына қатысты ақпарат болған жоқ. Мысалы, ГМО немесе басқа да қоспалардың бары туралы ақпарат адамдарға өнімді сатып алу кезінде саналы таңдау жасауға мүмкіндік береді. Үшіншіден, қаптамада тауар партиясын анықтауға көмектесетін ақпарат болған жоқ, бұл сапаны бақылауды қиындатады.

Бұл кәсіпорын үшін де маңызды: дұрыс таңбалама брендке деген сенімді қамтамасыз етіп, өндірушіге тұтынушылар алдындағы жауапкершілігін көрсетуге мүмкіндік береді. Өнімдердің құрамы, олардың қауіпсіздігі мен шығу тегі туралы дұрыс ақпарат тұтынушылар тарапынан түсініспеушілік пен наразылықты болдырмауға көмектеседі.

Алия Алибекова, құқыққорғаушы-сарапшы: "Мұндай зерттеулер Қазақстан нарығындағы тауарлардың сапасын арттыру, сондай-ақ азаматтардың денсаулығын сақтау мақсатында жүргізіледі. Өйткені, тұтынушыға қамқорлық ақпарат беруден басталады. Дастарханымызға жеткен әрбір өнім тек дәмді ғана емес, сонымен қатар қауіпсіз де болуы керек екенін есте ұстаған жөн", - дейді ол.

"Жоғары сапалы және түсінікті таңбалама жай ғана формальдылық емес. Бұл сатып алушыларға дұрыс таңдау жасауға, ал кәсіпкерлерге нарықтағы беделін нығайтуға мүмкіндік беретін құрал. Талаптарды орындау мен тұтынушыны құрметтеу арасындағы дұрыс теңгерім – барлық нарық қатысушылары үшін табыс пен қауіпсіздік кепілі", – деп қосты Алия Расбекқызы.

Сіздің денсаулығыңыз бен қауіпсіздігіңіз туралы сөз етілгенде ұсақ-түйек деген болмайды. Таңбалама ережелерін сақтау – бұл жай ғана мемлекеттік қамқорлық емес, бұл сіздің қорғауыңыз. Ал мемлекет пен құқыққорғаушылар дүкен сөрелеріндегі әрбір өнімнің қауіпсіз, стандартқа сай болуы үшін қолдан келгеннің бәрін жасауда.

Материалды "Маңғыстау облыстық тұтынушылардың құқықтарын қорғау қоғамы" қоғамдық бірлестігі дайындаған. Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, "МОТҚҚҚ" қоғамдық бірлестігі тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) сапасына қатысты жүргізілген зерттеулердің нәтижелері туралы ақпараттарды, сондай-ақ жарнама болып табылмайтын, тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін іске асыруға ықпал ететін ақпараттарды таратуға құқылы.

Осыған ұқсас сұрақтар бойынша байланыс нөмірі 87054222739 немесе Instagram парақшасы: OZPP.KZ – https://www.instagram.com/ozpp.kz/