Газдалған сусынды сатып алған кезде қандай ақпараттарға мән берген дұрыс

Күнделікті күніңізді көз алдыңызға елестетіңізші: сіз достарыңызбен көкке шығуға бекіндіңіз. Біз дүкенге тоқтап, күннің хитына айналатынына уәде беретін сергітетін жүзім дәмі бар газдалған сусын сатып алдық. Бірақ банкыны ашқанда, сіз құрамына қатысты ақпаратты іздей бастайсыз, бірақ ол қазақ тілінде жазылмаған! Осы сәтте сіз сусын туралы "Мен не ішіп отырмын? Шынымен қауіпсіз бе?" деп ойлайсыз. Бұл туралы "МОТҚҚҚ" ҚБ хабарлады.

Қазіргі заманғы тұтыну нарығы – бұл тұтынушылар мен кәсіпкерлердің үнемі өзара әрекеттесу жағдайында кездесетін кеңістігі. Сапалы өнімдер өндіріс пен қауіпсіздікті бақылау мәселесі ғана емес, сонымен қатар қаптамада көрсетілген өнім туралы дұрыс және қолжетімді ақпарат екенін түсіну маңызды. Таңбалама осы процестің ең маңызды элементі ретінде барлығына түсінікті болуы тиіс өзіндік "бағыттаушы" рөлін атқарады.

Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) жағдайында азық-түлік өнімдері соңғы тұтынушы үшін қауіпсіздік пен қолайлылықты қамтамасыз ететін техникалық регламенттердің талаптарына толық сәйкес келген жағдайда ғана айналысқа шығарылуы мүмкін. Осы талаптардың ішінде мемлекеттік және орыс тілдерінде толық ақпарат болуы тиіс дұрыс таңбаламаға ерекше назар аударылады. Бұл елдің әрбір азаматы өнім туралы барлық маңызды ақпаратты, оның ішінде оның құрамын, жарамдылық мерзімін, сақтау шарттарын және т.б. оңай білуі үшін қажет.

Адамдардың көпшілігі азық-түлік жапсырмаларын көп оқымаса да, олардағы маңызды ақпаратты жіберіп алу – тек көкке шығуды бұзып қана қоймай, одан да ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін.

Өмірден алынған мысал

2024 жылдың маусым айында Қонаев қаласындағы сауда орындарының бірінен "Маңғыстау облыстық тұтынушылардың құқықтарын қорғау қоғамы" қоғамдық бірлестігінің ("МОТҚҚҚ" ҚБ) өкілі жасырын сатып алушы әдісімен көлемі 330 мл "Hawaiian Dreams" сауда белгісіндегі жүзім дәмі бар алкогольсіз, газдалған сусынын сатып алған. Өнім Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Санитарлық-эпидемиологиялық бақылау комитетінің Алматы қаласындағы "Ұлттық сараптама орталығы" ШЖҚ РМК филиалының аккредиттелген зертханасына Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламенттеріне сәйкестігін анықтау үшін тексеруге жіберілді.

Сусынның өзі тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі стандарттарына сәйкес келетініне қарамастан, оның таңбаламасы туралы бұлай айту мүмкін емес: заттаңбада қазақ тіліндегі негізгі ақпарат жоқ, құрамы, көлемі, шығарылған күні және жарамдылық мерзімі туралы ақпарат мемлекеттік тілде көрсетілмеген! ҚР "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" заңына сәйкес ақпарат қазақ және орыс тілдерінде берілуі тиіс. Алайда, бұл жағдайда орыс тілін білмейтін тұтынушылар тауар туралы маңызды ақпаратты ала алмады, дегенмен әрбір сатып алушы өзі тұтынатын өнім туралы толық ақпарат алуға құқылы, бұл олардың тілдік дағдысына қарамастан барлық азаматтар үшін тең жағдайлармен қамтамасыз етеді.

"Бұл болар-болмас нәрсе сияқты, бірақ кейбір компоненттерге аллергиясы бар адам құрамын оқи алмаса не болатынын ойлап көріңізші? Немесе шығарылған күні болмаса және пайдалы қасиеттерін жоғалтқан немесе одан да жаманы – денсаулыққа қауіпті сусынды ішуге тәуекел етпексіз бе? Кәсіпкерлер дұрыс таңбаламаға ақшаны үнемдеп, өз беделіне қауіп төндіргенше (назар аударыңыз, дұрыс таңбаланбаған өнім – жай ғана қателік емес, бұл сіздің бизнесіңіз бен беделіңізге қауіп төндіреді), затбелгінің заңнама талаптарына сәйкестігін қадағалап, сатып алу сатысында жеткізушілерді тексергені жеткілікті", – дейді құқыққорғаушы-сарапшы Алия Алибекова.

Сізге арналған шағын тәжірибе

Енді интерактивті сәттің уақыты келді! Дәл қазір тоңазытқышты ашып, жиі сатып алатын тағамдарыңыздың затбелгілерін қараңыз. Оларда барлық қажетті ақпарат бар ма? Ал егер бірдеңе жетіспесе, болашақта "мұндай тауарларды сатып алуға тұрарлық па?" деп ойлаңыз. Өйткені, сапалы таңбалама қаптамадағы әріптер ғана емес, сіздің жан тыныштығыңыз бен қауіпсіздігіңіздің кепілі.

Бұл материалды дайындаған "МОТҚҚҚ" ҚБ тұтынушылардың құқықтарын қорғау жұмысын жалғастыруда және әрбір сатып алушының өнім туралы толық және сенімді ақпарат алуға құқығы бар екенін еске салады. Таңбалама – бұл сатушы мен сатып алушы арасындағы сенім тілі және оның болмауы дұрыс таңдау жасауға кедергі келтіруі мүмкін. Есіңізде болсын: сіздің денсаулығыңыз бен қауіпсіздігіңіз егжей-тегжейге қаншалықты назар аударатыныңызға байланысты.

Осыған ұқсас сұрақтар бойынша байланыс нөмірі 87054222739 немесе Instagram парақшасы: OZPP.KZ – https://www.instagram.com/ozpp.kz/