7 мамыр – Отан қорғаушылар күні туралы ел білмейтін деректер

Бүгін Қазақстан халқы 7 мамыр – Отан қорғаушылар күнін атап өтуде. Бұл күні республиканың түкпір-түкпірінде түрлі әскери-патриоттық шара өтеді. Мерекенің Қазақстан күнтізбесіндегі рөлі қандай? Аталған күннің тарихы жайлы не білеміз? Осы және өзге де сұрақтардың жауаптарын бүгінгі материалдан біле аласыздар.

ҚР Отан қорғаушылар күні қалай атап өтіледі?

Қазақстан тәуелсіздік алған жылдан бастап ел күнтізбесінде жаңа мемлекеттік мерекелер пайда болды. Солардың бірі ел аумағы мен оның тұрғындарының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін әскери күштердің – Отан қорғаушылардың кәсіби мерекесі.

Отан қорғаушылар күнінің тарихы жайлы не білеміз?

Бұл күн – елдің қауіпсіздігі мен оны қорғауды, сондай-ақ тәуелсіздікке қауіп төнген сәтте кез келген сыртқы агрессиядан қорғап, бейбіт өмірді қамтамасыз ете алатын барлық әскери қызметші мен тыл қызметкеріне арналған. Осыған орай, ел тұрғындары барлық ер-азаматты осы атаулы күнмен құттықтайды.

Отан қорғаушылар күні – "Қазақстан Республикасының мерекелер туралы" Заңында көрсетілген тоғыз ресми мерекенің қатарына кіретін мемлекеттік мереке. Сонымен бірге атаулы күннің қоғамдық-саяси мәні бар.

Бұл күн не себепті 7 мамырда атап өтіледі?

Бұл күні 1992 жылы Қазақстан президенті "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін құру туралы" Жарлыққа қол қойды. Бүгінде ҚР Отан қорғаушылар күні – мемлекеттік мереке және күнтізбеде ресми түрде демалыс күні ретінде белгіленген. Сондай-ақ мерекенің ресми мәртебесі Қазақстан Республикасының тиісті Заңында бекітілген.

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері өзінің даму тарихында бірқатар кезеңнен өтті:

• 1992 жыл – ҚР Қарулы Күштерінің құрылуы, бірінші қорғаныс министрінің тағайындалуы, әскери ант қабылдау және Шығыс әскери округін құруды бастау.
• 1993-1998 жылдар – мемлекеттік шекара, әскери міндет және қызмет туралы заңдарды қабылдау, әскери доктринаны бекіту, қарулы күштердің түрлерін, шекара қызметін құру.
• 1999-2002 жылдар – реформалар, кадрлық өзгерістер және екінші әскери доктринаны бекіту.
• 2003-2013 жылдар – әскери қуатты күшейту, әскери күштердің негізгі үш түрге көшуінің басталуы, әскерилердің жаңа түрі мен жаңа басқару органдарын құру, жаңа әскери доктрина және жаңа әскери техниканы сатып алу және оны өндіру.
• 2014-2016 жылдар – қорғаныс қуатын күшейту, кадрлық ауыс-түйістер және аумақтық әскерлерді құру.
• 2017-2020 жылдар – ҚР ҚК дамыту стратегиясын кезең-кезеңмен жүзеге асыру.

2021 жылдан бастап ҚР Қарулы Күштері нығая түсті, сондай-ақ түрлі халықаралық жобаларға қатысып, елде бейбітшілігін сақтауға өз үлесін қосып келеді. 2022 жылы "Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің арнайы операциялар күштері қолбасшылығын құру туралы" Жарлыққа қол қойылды.

Мерекенің маңызы

ҚР Отан қорғаушылар күні мемлекеттік деңгейде, түрлі ұжымдар мен отбасында атап өтіледі. Қазақстан әскерінің жоғары мәртебесі арқасында ел әскерінің күш-қуаты берік әрі мемлекет қарулы күштерді нығайту және дамытуға баса мән береді. Қазіргі таңда елде әскери реформа тұжырымдамасы ғана емес, сондай-ақ мемлекеттік әскери құрылыс бағдарламасы да бар.

Әскер қолбасшылары оның құрылымы мен әскерилердің кәсіби білігін арттыру бағытында бірқатар шараны қолға алды. Ел үкіметі әскери қауіптсіздікті күшейту саясатын бірнеше бағытта жүргізіп отыр:

• Ресеймен әскери-саяси альянс.
• НАТО және әлем елдерімен бірлесе жұмыс істеу.
• НАТО-ға мүше бірқатар ел мен Қазақстанмен байланыс орнатқан әріптес елдерді саясат пен қауіпсіздік мәселелерін шешу үшін біріктірілген Еуро-Атлантикалық әріптестік кеңесі (ЕАӘК).
• "Бейбітшілік үшін серіктестік" екіжақты әскери ынтымақтастық бағдарламасы.

Елде әскери қызмет беделінің артуына бірқатар шара қолға алынып, көптеген ер-азамат осы салаға көптеп бет бұрып жатыр. Бүгінде Отан қорғаушылар күні қазақстандықтар үшін маңызды, айтулы және сүйікті мерекесіне, ал қарулы күштер бейбіт күннің символына айналды.

Отан қорғаушылар күнін атап өту ерекшеліктері мен оған қатысты салт-дәстүрлер

ҚР Қарулы күштері құрылған күннен бастап, елде жыл сайын мерекеге орай түрлі іс-шаралар өтеді.

Қазақстанда Отан қорғаушылар күнін кімдер атап өтеді?

Отан қорғаушылар күнін ҚР Қорғаныс министрлігінің құрылымындағы барлық құрылым мен мекеме өкілдері атап өтеді. Ресми түрде оның құрамына мына бөлімшелер кіреді:

• Әскери басқару органдары.
• Қарулы күштердің барлық түрі (құрлықтық, әуе қорғанысы және әскери-теңіз).
• Әскери-оқу және әскери-ғылыми мекемелер мен ұйымдар.
• Жұмылдыру кезеңінде қарулы күштер құрамына енетін барлық бөлімше.

Сонымен бірге бұл күн әскерге қатысы бар әр азаматтың отбасында атап өтіледі. Десе де Қазақстан халқы бұл айтулы шараға біртіндеп келе бастады. 7 мамырды мереке ретінде атап өту – Қазақстан тәуелсіздік алған 1991 жылдан басталды. Әскер қатарында жүрген әр азаматтың елі үшін еткен ерен еңбегі ешқашан ұмытылмайтыны анық. Сол себепті бұл күнді бұрынғы әскери қызметкерлер де, қарулы күштердің ардагерлері де атап өтеді.

Айта кетерлігі, әскери қызметкерлердің арасында әйелдер де көп. Қазақстан Республикасының әскері мен армия қатарында мыңдаған әйел қызмет етеді. Олар ерлермен бірге өз елі мен жерін қорғауға қашан да дайын.

Елде 7 мамыр қалай тойланады?

Қазақстанда жыл сайын Отан қорғаушылар күніне арналған ресми және мәдени іс-шаралар өтеді. Осыдан бірнеше жыл бұрын елімізде әскери парад өтті. Ол республикадағы мынадай маңызды оқиғаларға байланысты ұйымдастырылды:

• ҚР Қарулы күштері құрылғанына 21 жыл толуына орай армия генералы атағын алғаш рет әйел адам – Сәуле Айтпаева алды, осылайша 2013 жылдың 5 мамырында тиісті жарлыққа қол қойылды.
• 2014 жылы шеруге 56 әуе техникасы, 250 жауынгерлік машина және 2500 сарбаз қатысты.
• 2015 жылы Отан қорғаушылар күні Жеңістің 70 жылдығымен тұспа-тұс келді. Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаев екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің ерлігі қазақстандықтардың жадында мәңгі сақталатынын атап өтті. Сонымен бірге сол шарада Жеңіс туының көшірмесі Мәскеуден ҚР астанасына жеткізілді.
• 2017 жылы ҚР армиясының 25 жылдығы аталып өтті. Салтанатты шеруге 400 жауынгерлік машина мен 5000 сарбаз қатысты.
• 2018 жылы әскерді киберқауіптерге қарсы күрес бөлімшесімен нығайту туралы шешім қабылданды. Айтулы шара "Отар" әскери базасында салтанатты түрде атап өтілді.
• 2019 жылдың 7 мамырында соңғы әскери шеру өтті.

2024 жылы 7 және 9 мамырға орай Қазақстанда әскери парад өтпейді, алайда республика бойынша 50-ден астам түрлі мерекелік іс-шаралар өтеді деп жоспарланған. Аталмыш шаралардың барлығы әскери патриотизмді нығайтып, әскери мамандықтардың ел алдындағы беделін арттыруға бағытталған.

Алматыда бұл күн биыл қалай атап өтіледі?

Алматыда 7 мамыр – Отан қорғаушы күні қалай тойланатынына тоқталайық. Биыл Қазақстан Қарулы Күштеріне 32 жыл толды. Алматыда Отан қорғаушы күніне орай мынадай іс-шаралар жоспарланған:

• Әуезов ауданы: 3 мамыр күні сағат 10:00–де Алматы республикалық әскери мектебінде "Ұранды елдің ұрпағы қайсар" мерекелік іс-шара.
• Түрксіб ауданы: 6 мамыр күні сағат 15:00–де — ҚР Құрлық әскерлері Әскери институтының базасында концерт.
• Наурызбай ауданы: 6 мамыр сағат 10:00–де — 2027 әскери бөлімінде әскери қызметшілерді марапаттау және сарбаздардың ант беру рәсімі.
• Бостандық ауданы: 7 мамыр күні сағат 09:00-де – Попов, 1а мекенжайында "Ел ертеңі – бүгінгі жастар" салтанатты іс-шарасы.
• Алмалы ауданы: 6 мамыр – № 120 гимназияда "Жас сарбаз" әскери-спорттық ойындарынан жарыс және № 55 мектепте саптық жүріс және ән байқауы
• Жетісу ауданы: 7 мамыр сағат 11:00-де – "Белгісіз сарбаздың қабірі" ескерткішіне гүл шоқтарын қою
• Алатау ауданы: 7 мамыр күні сағат 11:00-де – "Ер есімі – ел есінде" ескерткішіне гүл шоқтарын қою.
• Медеу ауданы: 5 мамыр 12:00 – КСРО спорт шебері Жақсылық Үшкемпіровті еске алуға арналған грек-рим күресінен турнир.
• 6 мамырда сағат 9:00-де – Қорғаныс істері жөніндегі басқармада (Райымбек даңғылы, 55) әскери қызметкерлерді марапаттау және концерт.

Астанада бұл күн қалай атап өтіледі?

Елордада Астанада Ұлттық ұланның жаңа авиациялық базасы ашылды. Айтулы шараға 3 мамырда мемлекет басшысы– Қарулы Күштердің Жоғарғы Бас қолбасшысы Қасым-Жомарт Тоқаев та қатысты. Шара барысында Президент әскерилерді айтулы оқиғамен құттықтап, алда келе жатқан Отан қорғаушы күні мерекесімен құттықтады.

Қазақстан Республикасы Президенті Іс басқармасының Президенттік орталығында Қазақстан Республикасының Отан қорғаушылар күніне, Ұлы Отан соғысындағы Жеңіс күніне және Р.Қошқарбаев пен С.Нұрмағамбетовтің 100 жылдығына арналған "Атыс қаруы: тапанша тарихы" көрмесінің ашылуы өтті.

Айта кетейік, биыл 7 мамыр – Отан қорғаушылар күніне орай Қазақстан Республикасы алдындағы ерекше еңбегі үшін зейнетақы алушылар қатарындағы зейнеткерлік жастағы адамдарға 2,5 АЕК мөлшерінде біржолғы ақшалай төлемдер түрінде әлеуметтік көмек көрсетіледі.

Сондай-ақ елорда аумағында осы күнге орай түрлі концерт жоспарланған. Концерттер туралы ақпарат елорда әкімдігінің сайтында мереке қарсаңында хабарланады.

Отан қорғаушылар күнінің ел тұрғындарының патриоттық сезімін арттырып, әскери қызметтің ролін күшейтуде маңызы зор. Сол себепті республика армиясы нығайып, Қазақстан аспаны мәңгілік ашық болсын деп тілейміз.