Сақтандырудағы франшиза: бұл не және ол қалай жұмыс істейді

Көптеген сақтандыру шарттарында сіз франшизаға, дәлірек айтқанда, оның мөлшеріне қатысты тармақты көре аласыз. Бұл не, ол сақтандыру құны мен төлем мөлшеріне қалай әсер етеді? "Евразия" Сақтандыру компаниясы КАСКО автосақтандыру мысалында бұл мәселені түсінуге көмектесті.

Франшиза – бұл сақтандыру компаниясын сақтандыру жағдайы басталған кезде залалдың белгілі бір бөлігін төлеуден босату. Әдетте, франшиза жалпы сақтандыру сомасының пайызымен өлшенеді, бірақ сома тұрақты болуы мүмкін. Франшиза көбінесе мүліктік сақтандыру шарттарында қолданылады-жылжымайтын мүлік және автокөлік. Шартта франшиза не үшін қажет?

Артықшылықтары мен кемшіліктері

Сақтанушы/клиент үшін франшизаның басты артықшылығы - бұл сақтандыру полисінің құнын төмендету мүмкіндігі. Франшиза неғұрлым жоғары болса, сақтандыру құны соғұрлым төмен болады. Бұл ретте франшизаның болуы сақтандырылушыларды өз мүлкін ұқыпты ұстауға ынталандырады.

Франшизаның екінші жағы - сақтандыру төлемін толық ала алмау мүмкіндігі: франшиза неғұрлым жоғары болса, төлем соғұрлым аз болады. Бірақ қаласаңыз, оны рәсімдеу алдында шарттан ішінара залал бойынша франшизаны алып тастауға болады, ал толық жойылған жағдайда – 5% - ға дейін төмендетуге болады, бұл ретте сақтандыру сыйлықақысы шарттың стандартты шарттарынан жоғары болатын болады.

Франшизаның түрлері

Шарт қойылмайтын франшиза – пайда алушы кез келген сақтандыру жағдайында ала алмайтын сома. КАСКО шартының мысалында талдап көрейік. Сіздің көлігіңіздің құны 10 млн теңгені құрайды делік. Шарттың шарттары бойынша ішінара залал кезінде франшиза сақтандыру сомасының 2%-на, ал толық жойылу кезінде - 10% -на тең. Демек, егер автомобиль ЖКО-ға тап болатын болса, онда сақтандыру компаниясы ішінара залал кезінде залал сомасын 200 мың теңгені шегере отырып, төлейді. Мысалы, залал мөлшері 2 млн теңгеге бағаланды делік; демек, сақтандыру төлемі 1,8 млн теңгені құрайды. Егер автомобиль өртеніп кетсе немесе айдап әкетілген болса, дәл осындай логика жұмыс істейді, басқаша айтқанда, толық жойылу орын алады. Мұндай жағдайда сақтандыру төлемі 9 млн теңгені құрайды (сақтандыру сомасы 10% шегергенде, бұл 1 млн теңгеге тең).

Шарт қойылатын франшиза егер шығындар белгілі бір шектен асып кетсе, толық сақтандыру төлемін қамтиды. Франшизаның бұл түрі әдетте қымбат жылжымайтын мүлікті, өндірісті немесе кәсіпорынды сақтандыру шарттарында қолданылады. Мұндай жылжымайтын мүліктің иесі салыстырмалы түрде аз шығындарды өз бетінше реттей алады деп болжануда, олар оның қаржылық жағдайына айтарлықтай әсер етпейді. Мысалы, сақтандыру шарты бойынша шарт қойылатын франшиза сақтандыру сомасының 5% - на тең. Егер залал осы сомадан аспаса, онда сақтандыру компаниясы ештеңе төлемейді, ал егер ол асып кетсе, онда сақтандырылушы залалды өтейтін барлық соманы алады.

Франшизаның әсер ету механизмдерінің басқа түрлері бар, бірақ олар әлдеқайда аз қолданылады.

Ең жақсы нұсқаны таңдаймыз

КАСКО шарты үшін франшиза мөлшері мен сақтандыру тарифінің оңтайлы арақатынасын "Евразия" СК сайтында сілтеме бойынша дербес таңдауға болады. Автомобильдің құнын көрсетіңіз, содан кейін франшиза мөлшерін өзгертіңіз – калькулятор әр түрлі нұсқалармен, соның ішінде франшиза болмаған кезде сақтандыру құнын автоматты түрде есептейді. Көбінесе клиенттер КАСКО полисін сатып алғанда, ішінара залалмен 3% мөлшердегі франшизаны және толық жойылумен 10% франшизаны таңдайды. Сақтандыру құнын есептеуді, SmartCASCO полисін 50% жеңілдікпен немесе бөліп-бөліп төлеумен онлайн режимінде ресімдеуге болады.

P.S.

"Франшиза" сөзінің бизнесте тағы бір кең таралған мағынасы бар, бірақ оның сақтандыруға ешқандай қатысы жоқ. Франшиза – бұл брендті немесе бизнес-модельді пайдалану құқығы. Франшиза алушы тарапқа (франчайзи) франшиза иесі (франчайзер) ақылы түрде ұсынатын сауда белгісі мен технологиясы франшиза бола алады.

*26.12.2022 жылы берілген ҚНРДА № 2.1.20 лицензиясы.