Қазақстандағы қаржы пирамидаларын тануға көмектесетін негізгі белгілер

Қазақстанда қаржы пирамидалар әлі жойылған жоқ және жүздеген қазақстандық олардың құрбанына айналып жатыр. Ұйымдастырушылардың инвестор емес, алаяқ екенін олардың сөздерінен-ақ түсінуге болады. Толығырақ KAZ.NUR.KZ материалынан оқыңыз.

2024 жылы Қазақстанда жалпы 42 қаржы пирамидасы жойылды, олар миллиардтаған теңге көлемінде зиян келтірген. Алайда мұндай ұйымдардың саны азайып жатқан жоқ.

Пирамида ұйымдастырушылары өздерін инвестициялық компаниялар немесе криптоплатформалар ретінде таныстыруы мүмкін, не болмаса ескі тәсілді – әр қатысушы тағы екі адамды шақыруы тиіс деген схеманы қолдануы мүмкін.

Модель қандай болса да, қаржы пирамидасының жалғыз мақсаты — оның ұйымдастырушыларын байыту. Адамдардың қанша ақшасынан айырылатыны оларға маңызды емес.

Сондықтан адал азаматтар пирамида схемаларын дұрыс анықтауды үйренуі тиіс. Ол үшін төмендегі үш басты белгілерге назар аудару керек:

• Тәуекелсіз жоғары табысқа уәде беру;
• Жаңа қатысушыларды тартуды талап ету;
• Компания қызметі туралы нақты ақпараттың болмауы.

Сондай-ақ The HODL Telegram-арнасының авторлары қаржы пирамидасы екенін білдіретін ең кең таралған 15 сөзтіркесін ұсынады. Егер бұл фразалар айтылса – бұл "қызыл жалауша":

1. "Кепілдендірілген табыс – ешқандай тәуекелсіз!" – бұл өтірік. Тәуекел барлық жерде бар. Сонымен қатар Қазақстанда табысты кепілдеу заңмен тыйым салынған (банктік депозиттерден басқа).

2. "Айына 30 пайызға дейін табыс!" – бұл не заңсыз нәрсе, не ертегі.

3. "Мыңдаған адам бізбен бірге табыс тауып жатыр!" – пікірлер жалған болуы мүмкін, бұл олардың пирамидаға салған алғашқы ақшасы.

4. "Құпия схема – тек таңдаулылар үшін" – элита қатарына қосылғысы келетіндерге арналған тұзақ.

5. "Бар болғаны 2-3 адам шақыру керек" – пирамида құрылымының классикалық белгісі.

6. "Сен ештеңе жоғалтпайсың – жай ғана байқап көр!" – бұл да өтірік. Жоғалтасың. Ең жақсысы – ақша ғана, ең жаманы – достарың мен беделің.

7. "Бұл пирамида емес – бізде өнім бар!" – жалған өнім тек жамылғы ретінде қолданылады.

8. "Саған ештеңе істеудің қажеті жоқ – жүйе сен үшін жұмыс істейді" – бұл ертегілерде ғана болады.

9. "Кіру тек шақыру арқылы" – эксклюзивтілік сезімін тудырып, қызығушылықты арттыру амалы.

10. "Біз Дубайда, Кайман аралдарында, Эстонияда тіркелдік" – офшорлар ақшаны жасыруға көмектеседі.

11. "Жобамыз блокчейнде/метағаламда/Web 3.0 форматында" – жаңа технология – қауіпсіздік кепілі емес, жай ғана жаңа қаптамаға оралған ескі алдау.

12. "Ертеңнен бастап-ақ табыс табасың!" – сен емес, ұйымдастырушылар табыс табады.

13. "Ақша ұйықтап жатқанда да жұмыс істейді" – тек адам оны қайда және қалай салғанын нақты білсе ғана.

14. "Кіру жабылады – тездет!" – шешім қабылдатуға уақыт бермейтін қысым. Бұл – ашық манипуляция.

15. "Біз ақшаны сақтамаймыз – бәрі смарт-контракт арқылы" – бұл да жауапкершіліктен құтқармайды.

Қаржылық пирамидалар қазір бұрынғыдай қарапайым көрінбейді — бүгінде олар инвестициялық қорлар, IT-стартаптар, блокчейн-жобалар немесе оқу платформалары ретінде жасырылады. Бірақ мәні сол – біреулер ақша салады, ал жоғарыдағылар пайда көреді.

Айта кетейік, бұған дейін Қазақстанда бір сарапшы қаржы пирамидасына қатысушылардың табысын тәркілеуді ұсынған болатын.

Сондай-ақ Қазақстанда қаржылық пирамида белгілері бар күдікті ұйымдардың ресми тізімі бар екенін еске саламыз. Инвестиция салуды жоспарлап отырған азаматтарға сол тізіммен танысып шығу маңызды, өйткені бұл — алаяқтар құрған тұзақтан сақтануға көмектеседі.

Мәтіннен қате тапсаңыз, бізге жазыңыз